Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.PrzystanekRozsądek,czylimyśleniebezrozumne
17
sensem.Wtymceludokonujemylogiczno-pojęciowegorozbiorusamego
pojęcia.ZainteresowanychodsyłamdoParadygmatu…,gdzieszczegóło-
wopokazano,naczympolegaijakprzebiegatakaanaliza.Dlanaszych
potrzebposłużęsiębardzo,bardzouproszczonymprzykładem.Weźmy
wyrazpowiem.Zgodniezesłownikowymipowszechnymrozumieniem,
oznaczatyle,cozakomunikuję,poinformuję,ogłoszę,oznajmię,stwierdzę,
wspomnę,damznać.Terazprzyjrzyjmysięmubliżej.Składasięzprzed-
rostkapo-iczasownikawiem.Po-pełnifunkcjęszeregującąkolejność(coś
jestpoczymś);wiemznaczypotrafię,umiem,znam.Wtakimrazie,ażeby
cośpo-wiedziećnajpierwtrzebatowiedzieć,czylipotrafić,znać.Wobec
tegopo-wiemoznaczazakomunikuję(jedynie)to,conaprawdęjestmijuż
znanelubwiadome.
Stądprosty,choćzaskakującywniosek–wypowiadaneprzeznasna
codzieńzdania:Powiedzprawdę.Powiedz,cowieszsąpleonazmami,czyli
masłemmaślanym,ponieważjużsamosłowopowiedzzawierażądanieczy
teżprośbęujawnieniategoitylkotego,corozmówcyznane(wiadome),
jakitylkoprawdy(nawetsubiektywnej).
Pójdźmyokrokdalej.Skorowiem,totyle,conaprawdęznam,umiem,
jestemwstaniepojąć,rozumiem,topowiedziećznaczywyjawićto,cona-
prawdę(napewno)rozumiem.Ijeszczekrokdalej,alenaskróty.Czym
więcjestwiedza?Toogółtego,cowiemorzeczywistości,umiem,potrafię
wykorzystać,pojmuję.Alepojmujętylkoto,corozumiem.Rozumiem
tylkoto,conaprawdęznaminaprawdęwiem.Zatemwistociewiedza=
prawdaorzeczy(wistości).
Takimiwłaśniepojęciamiwichprawdziwym,anieutartym,obiego-
wymznaczeniuposługujemysięnapoziomierozumu.Pojęciaukładają
sięwciągi,agdyciągizostająlogiczniepowiązanemiędzysobą,mamydo
czynieniazmyśleniemlogiczno-pojęciowym.Jegowynikpokazuje,żepo-
zornieodległeodsiebiewyrazyniosątęsamątreść,np.wiedzatotyle,co
prawda.Wnaukachścisłychprzykłademtakiejtożsamościjestrównanie
EinsteinaE=mc2(masa=energia).
Wtensposóbmyślelinajwięksiuczenistarożytności–Pitagoras,Pla-
ton,późniejm.in.Galileusz,JohannesKepler,GottfriedWilhelmLeibniz,
GeorgWilhelmHegel.Kierowalisięrozumemizasadamilogicznego,
czylipoprawnegomyślenia.
Starożytnanaukamyślałaiwłaśniedziękitemunajwiększypostęp
cywilizacyjnydokonałsięwtamtychczasach.Zaniąpodążałyinnowa-
cyjność,technika,praktycznewdrożenie,nakońcurozpowszechnienie.
