Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rysprawyRzeszyznałnawylot,choćwjegodziałaniuniekiedyzderzałysię
sprzecznemetodyikierunkiwpolityce,zwłaszczanaforumkontaktówmię-
dzynarodowych.ToutwierdzałojeszczebardziejcesarzaWilhelmaIIwjego
koncepcjirządówosobistych.Takpowstaładwutorowośćpolitykiniemiec-
kiej,balansującejstalemiędzypomysłamicesarskimiirutynowymdziała-
niemorganówrządowych.
Wstosunkachwewnętrznychgeneralnymzałożeniembyłodoprowadze-
niedouspokojeniaistabilizacjipolitycznejkraju.Tennowykurs,rozpoczę-
typrzeznowegokanclerzaLeovonCapriviego(1890–1894),polegałgłów-
nienaszukaniuporozumieniamiędzyCentrumalewicowymiliberałami
wceluwytyczeniakonstruktywnejimającejoparciewcentrolewicypolityki
społecznejpaństwa.Osłabiononiecozwalczaniemniejszościnarodowych
isocjaldemokracji,wprowadzonokilkaustawrozbudowującychsystem
opiekispołecznej.Rządzawarłtraktatyhandlowezkilkomapaństwami,
m.in.Austro–Węgrami,Włochami,Rosją,Rumunią,wkażdymztychukła-
dówobniżająccłaimportowe.Spotkałosiętozostrąkrytykółjunkier-
skich(głównieBundderLandwirte),którymmogłaterazgrozićkonkuren-
cjazbożanietylkoamerykańskiego,aleieuropejskiego.
Kursliberalnywpolitycewewnętrznejnieoznaczałwcalerezygnacjizre-
akcyjnejideologii,szowinizmu,zaborczości,pogardydlainnychnarodowo-
ści.Wroku1891powstałPowszechnyZwiązekNiemiecki(Allgemeiner
DeutscherVerband),którywroku1894przekształciłsięwZwiązek
Wszechniemiecki(AlldeutscherVerband).Byłatoorganizacjanacjonali-
styczna,wręczszowinistyczna.Działałanarzeczumocnieniapozycji
NiemiecwEuropieinainnychkontynentach.Obokniejrozwijałysięorga-
nizacjeparamilitarne,kolonialneiinne.Obejmowałyoneswymiwpływami
licznerzeszezwolenników.WprowincjachwschodnichRzeszyutworzono
wroku1894ZwiązekKresówWschodnich(Ostmarkenverein),odpierw-
szychliternazwisktrzechjegozałożycieliiprzywódców(FerdinandHanse-
mann,HermannKennemann,HeinrichvonTiedemann)zwanypopularnie
Hakatą.NastępcamiCapriviegobylikolejnoksiążęChlodwigvonHohenlo-
he–Schillingfürst(1894–1900),BernhardvonBülow(1900–1909)iTheo-
baldvonBethmann–Hollweg(1909–1917).Wczasieichkanclerstwawła-
dzacorazbardziejkoncentrowałasiębezpośredniowkachcesarzaoraz
24
NIEMCY.Dziejepaństwaispołeczeństwa1890–1945