Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14Wprowadzenie
Teoriamikrogenetyczna
Szczególnąnowościątejksiążkijestkonsekwentnestosowanieteoriimikrogene-
tycznej,którąosobiścieuważamzapoczątekistnejrewolucjikopernikowskiej
wneuropsychologiiiinnychneuronaukach.Wświetletejteorii,wdużejmierze
opracowanejipromowanejprzezwybitnegoamerykańskiegoneurologaineuro-
psychologaJasonaW.Browna,tzw.mikrogenezapoleganaodtwarzaniuwułamku
sekundytychsamychpodstawowychprocesów,którerządzązarównoontogenezą,
jakifilogenezą.Wświetletejteoriikażdezachowaniestanowikulminacjęprocesu,
któryrozpocząłsię„tuiteraz”wmózgudanegoczłowiekaiprzebiegawciągu
milisekund,azarazemrozpocząłsięwmomenciezapłodnieniairozwijasięprzez
całeżyciedanejosobydotejchwili,ajednocześnierozpocząłsięmilionylattemu
wewolucjigatunkuirozwijasięażdotegomomentu.Produktemprocesumikro-
genetycznego,alezarazemontogenetycznegoifilogenetycznegojestzachowanie,
którewdanymmomencieujawniasięnapowierzchniświadomości,przejawiając
sięwczynachlubpozostającwświadomości.
Wmikrogeneziemamydoczynieniazrozwojemjednejchwili,momentu,czyli
teraźniejszości.Całaprzeszłośćprowadzidopowstaniategomomentu,który
pojawiasięnapowierzchniświadomościprzezułameksekundyizarazznika,
zaliczającsiędoprzeszłościidającmiejscenastępnemumomentowiwczasie.
Poczucieciągłościwczasiewynikaztego,żetemomentyczasuneuronalnego
nachodząnasiebie,tzn.zanimdoznaniajednejchwilicałkowiciezniknązpamięci,
nadchodządoznanianastępnejchwili,któresątakiesame,zniewielkimdodatkiem
tego,cowtejchwilijestnaprawdęnowe.
WedługBrownakolejnośćpostrzeganiarzeczywistościprzebiegaodcałoścido
szczegółów.JaktoujmujeBrown,wszystkieprocesyumysłowewychodzą„zgłębi
wgóręinazewnątrz”.Człowiekjestświadomycałegoprocesudopierowtedy,gdy
procestensięskończy.Każdareakcjazaczynasięnaniższympoziomieskalizachowań
iewoluujekugórze,aby„wyjśćnapowierzchnię”wodpowiednimmomencie.Jeżeli
nastąpiuszkodzeniemózgu,proceswychodzinapowierzchnięzbytwcześnie.
Uszkodzeniemózgupowodujeodkrycieniższychwarstwprocesuprzetwarzania
informacji.Gdyuszkodzonesąniższewarstwy,mózgpotrzebujewięcejczasuna
znalezieniapołączeńdowyższychpięter.Pojawiająsięzachowaniazniższychpięter
mózgu,niedokończone,niedokształcone,jakby„wstaniesurowym”,któresączęsto
niezgodnezzasadaminormalnegozachowaniauznanymiprzezspołeczeństwo.
Zachowanieczłowiekajestwedługteoriimikrogenetycznejuzależnioneod
piętraukładunerwowegoizachodziodnajgłębszychwarstw(czyliodpniamózgu
wrazześródmózgowiem)wgóręinazewnątrz,poprzezukładlimbicznyizwoje
podstawymózgu,ażdokorymózgowej.Nakażdymkolejnympiętrzezarównoper-
cepcja,jakiakcjastająsiębardziejzłożoneiszczegółowe,zewzględunabogatsze
zasobymożliwychdowyboruzachowań,awyższeprocesymózgoweodbywająsię
niecowolniej,bardziejheurystycznie,niżprocesyzachodzącenaniższychpiętrach.
Wporównaniuzestandardowymipodejściamiteoriamikrogenetycznaróżni
siętym,żekładziemynaciskna:
–procesijegoprzebieg,anienadomniemaneośrodkiprzetwarzaniadanych
połączonezesobą„kablami”,jakbymózgbyłkomputerem,
–twórczycharakterpercepcji,któraniejesttylkobiernymodbiorembodź-
ców,leczprocesemwytwarzaniainformacji,