Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
11
Jesttoniewątpliwiewielkisukceswspółczesnejmedycyny,któryjednocześnie
stawianeuropsychologięprzedogromnymwyzwaniem.Przeżycietyluciężko
poszkodowanychosóbsprawia,żekoniecznajestnietylkointensywnaopiekame-
dyczna,aletakżedługofalowarehabilitacjaneuropsychologicznaobejmującaróżne
metodyterapiipoznawczej,wtymliczneprogramykomputerowe,cobędzieoma-
wianewkolejnychrozdziałachtejksiążki.
WmyśleniubyćmożewiększościPolakównastępstwawypadkówsamochodo-
wychkojarząsięprzedewszystkimznarastającąliczbąofiarśmiertelnych.Drugie
miejscezajmujeobrazczłowiekasiedzącegowwózkuinwalidzkim,bowiemskutki
urazukręgosłupa,przedewszystkimwpostaciparaplegii,sądobrzeznaneiłatwo
wyobrażalne,oczymświadczyfakt,żepiktogramczłowiekanawózkuzostałprzy-
jętynacałymświeciejakosymbolniepełnosprawności.Dlawiększościludzisłowo
„niepełnosprawność”kojarzysięprzedewszystkimzdysfunkcjąnarząduruchu.
Takwięcproblematykadługofalowegoleczeniairehabilitacjipacjentówzparaplegią
czytetraplegiąpourazierdzeniakręgowegojestwPolscedobrzeznana,dzięki
tradycjikształtowanejprzezwspaniałerodzimeszkołyrehabilitacji,jakszkoła
poznańskaProf.WiktoraDegi,szkoławarszawskaProf.MarianaWeissa,szkoła
krakowskaProf.AdamaPąchalskiegoczydodziśbardzoaktywnaSekcjaNeuro-
ortopedycznaPolskiegoTowarzystwaNeurochirurgówpodwieloletnimkierow-
nictwemnaukowymProf.JanaHaftkaorazwieleinnych.
Tymczasemproblemyrehabilitacjipacjentów,którzydoznaliciężkiegourazu
mózguipniamózgu,sąstosunkowomałoznane,pomimożezrokunarokrośnie
liczbatakichpacjentówzgłaszającychsięwnaszymkrajudorehabilitacji.Niestety,
częstoniejesteśmygotowidodługofalowejrehabilitacjitychosób.Brakuje
określonychprogramówterapeutycznych,anawetwzorcówćwiczeń,któresąna
przykładdobrzeopracowanedlapacjentówzhemiplegiączytetraplegiąlubnawet
poudarzemózgu.Patomechanizmurazumózgujestbowiemodmiennyodpato-
mechanizmuudaru.Wskutekudarumózgu,czytoniedokrwiennego,czykrwotocz-
nego,powstajeogniskomartwicy,wwiększościprzypadkówwidocznewobrazach
TKlubMRI,podczasgdypozostałeobszary,nieobjętepodstawowympatomecha-
nizmem,sąnienaruszoneipoustąpieniuobrzękuiinnychwtórnych,przejściowych
objawówudarupodejmująponownieswojąpracę.Natomiastwprzypadkuurazu
mózguniejestdokońcawiadomo,jakiesąpierwotneiwtórnezmianypatolo-
gicznespowodowaneurazemijegonastępstwami(zob.tom1,rozdz.2).Skutki
tychniejednorodnych,rozproszonychipraktycznieniewykrywalnychuszkodzeń
sąnieprzewidywalne.Wieleosób,któreprzeżyjąurazmózgu,cierpiwnastępstwie
naróżnorodnezaburzeniaprocesówpoznawczych,emocjonalnychibehawioral-
nych,któreniemieszcząsięwtradycyjnychkategoriachdiagnostycznych.
Skutkiciężkichurazówmózgudlasamychchorychorazichrodzinniesą
wcaleograniczonedobóluicierpieniaczynawetniesprawnościruchowej.Pacjent
pouraziemózguwracadospołeczeństwa,któreniewie,jaknależyreagowaćna
jegoproblemy,częstoodbieranejakoobjawychorobypsychicznej.Osobapociężkim
uraziemózgujestkimś,ktoinaczejwygląda,inaczejchodzi,inaczejmówiniż
„normalni”ludzie,atainnośćstajesięswegorodzajupunktemodniesienia,wokół
któregoukładasięcałeżycie.Tylkonielicznipointensywnej,długofalowej,skutecz-
nejrehabilitacjiwracajądożyciawrodzinieispołeczeństwie,araczejwyjątko-
wodotakiejsamejproduktywnejpracy,którąwykonywaliprzedwypadkiem
(zob.rozdz.11).