Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1040Coczyninasludźmi?
11
RAMKA1.2.Integracjabadańzudziałemludziizwierząt
Wprzebieguewolucjiukręgowcówutrwaliłysiępodstawowestrukturyrozma-
itychsystemówmózgowiowych.Wśródkręgowcówobserwujemynietylkopodo-
bieństwastrukturnerwowych,aleisystemówkontrolującychaktywnośćgenów
orazsubstancjineuroprzekaźnikowychwpływającychnafunkcjenerwowe
(np.glutaminian,kwasgamma-aminomasłowy[GABA],noradrenalina,dopa-
mina,serotonina,kortykoliberyna,oksytocyna,wazopresyna,endorfiny)23,52,53.
Tepodobieństwasprawiają,żemodelezwierzęcesąwneuronauceważnym
źródłeminformacjiostrukturachifunkcjachmózgowia.Dająmożliwośćstudio-
waniaprastarychprzejawówmotywacjispołecznej(np.łączeniesięwpary,reak-
cjenaizolację,opiekarodzicielska)weksperymentachobejmującychtakietech-
niki,jakoptogenetyka,elektrofizjologiaimanipulacjegenetyczne,którychnie
możnazastosowaćuludzi.Technikineuroobrazowaniawykorzystywaneuludzi
skupiająsięnarolistrukturkorowychwzachowaniachspołecznych,natomiast
modelezwierzęce,obejmującegłówniegryzonie,skupiająsięnaznaczeniuewo-
lucyjniestarszychstrukturpodkorowych.NeurobiolodzyDamianStanleyiRalph
AdolphszCaliforniaInstituteofTechnologypodsumowująwzględnemocne
stronyisłabościczterechgrupzwierząt,którymiczęstoposługujesięneuronauka
społeczna54.
Różnicestrukturnerwowychrównieżewoluowałyugatunkówkręgowców
wodpowiedzinawyjątkowepotrzebyiprzystosowania,coumożliwiamiędzy-
gatunkowebadaniaporównawcze.Naprzykładgryzoniewporównaniuzludźmi
znaczniebardziejpolegająnainformacjachwęchowychiichopuszkiwęchowe
sąstosunkowodużeiewolucyjniezaawansowane.Ludzienatomiastbardziej
polegająnawskazówkachwzrokowych,przezcokorawzrokowaorazobszary
towarzyszącesąunichwzględniedużeibardziejrozwiniętewporównaniuzgry-
zoniami.Receptoryoksytocynyunornikówpreriowychznajdująsięwbogatych
wdopaminęobszarachprążkowia,natomiastunornikówgórskichichtamnie
ma.Teodmiennościwumiejscowieniureceptorówwiążąsięzróżnicamidotyczą-
cymiłączeniasięwpary(nornikipreriowełącząsięwpary,nornikigórskienie),
abadaniaeksperymentalnepokazały,żełączeniesięwparyzależyoddziałania
oksytocynynareceptorywprążkowiu55.
Integracjawiedzypłynącejzbadańzudziałemludziizwierzątjestszczegól-
nieważnawneuronaucespołecznej.Wynikibadańzudziałemludzipozwalają
bowiemtworzyćeksperymentyzudziałemzwierząt,tedrugiezaśumożliwiają
zrozumieniewłaściwościmózguspołecznegonapoziomiemolekularnym,
komórkowymiposzczególnychobwodównerwowych.
