Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorotaKorwin-Piotrowska
UniwersytetJagielloński
Rozdział1
Stopniowalnośćtekstuliterackiego–teoriaipraktyka
Napozórmożesięwydawać,żesytuacjatekstuliterackiegowartystycznejpraktyce
ijakoobiektuzainteresowaniateoriijestpodobna-wjednymidrugimprzypad-
kudostrzecmożnatendencjedoodchodzeniaodrozumieniatekstujakocałości
autonomicznej,spójnej,odrębnejioprzewidywalnychwłaściwościach.Cowię-
cej,teorialiteraturywyciągnęłanawet,jeszczewXXwieku,dalekoidącewnioski
zewspółczesnychliterackichdokonań.TakJanuszSławińskipisałprzedlatyiro-
nicznieonajnowszychtrendach:
Łatwobowiempowiedzieć:tekst-inieuleczdroworozsądkowymiluzjom,że
mówisięoczymśmającymbytowąautonomięidostępnymbadaczowiwswojej
odrębnościikompletności.Wrzeczywistościniejesteśmywogólewstaniedo-
świadczyćjakiejkolwiekautonomiitekstu;docieradonaswbezkresnejchmurze
intertekstualnej,pozaktórąbyłbyniedopojęcia-iwrazzniąmusibyćodczyty-
wany(Sławiński1995:28).
NatomiastWojciechKalagatwierdziłzpełnymprzekonaniem,że
[ż]tekstjestdynamicznymprocesem:nieustanniezmieniającąsięipozostają-
cąnieustanniewruchukondensacjąznaczącychrelacji,holograficznąmgławicą
wprzestrzenisemiotycznej.Materialnośćnienarzucatekstowiramyanigranicy,
możejedynieograniczaćkształtsignifiant(Kalaga1998).
Problemjednakwtym,żekiedyobcujemyzkonkretnymutworem,tojego
materialnośćnabieraogromnejroli,awłaśniesignifiantprzesądzaotym,żeod-
różniamyposzczególnetekstyodsiebie-iżenaogółjesteśmywstaniewydzielić
zkomunikacyjnegotłapojedynczyutwór,wskazaćnazwę,wymienićwłaściwo-
ści.Wydajesię,żewymienionewyżejteoretycznerozważaniamyląefekt,awięc
czytelnicząpercepcjęikonstruktywistycznyznaturyprocespowstawaniasensu,
rozumieniazjawisk,ztym,coleżywprzypadkuutworówliterackichuźródełtego
