Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RyszardKulik
zjawisk,którewskazująnapogłębiającąsięizolacjęjednostkiorazzrywanie
dotychczasowychwięzi.
Życiewmiastach,zrosnącymzagęszczeniemludziiwszechobecnympośpie-
chem,sprzyjaparadoksalniecorazrzadszym,krótszymipłytszymkontaktom
międzyludzkim.Wmiastachmamydoczynieniaznadmiernąstymulacją
iprzeciążenieminformacyjnym,któresprawiają,żeludziepróbująsiębronić
przedzbytdużąilościąbodźców.Towarzyszątemuanonimowość,brakosobistej
odpowiedzialnościinastawienienarywalizację.Wzwiązkuztymtowłaśnie
wmiastachmamydoczynieniaznajwiększąilościąpatologiispołecznych,
obojętnościąibrakiemgotowościdoudzielaniapomocy(Aronsoniin.,1997;
Zimbardo,Ruch,1994).
Oddzielenieodmiejscatokolejnyprzejawtendencjicharakterystycznejdla
współczesnegoświata.Jednymzpodstawowychzałożeńpsychologiiśrodo-
wiskowejjestprzekonanie,żeczłowiekrazemzeswoimotoczeniemstanowi
jedność(Altman,1973).Dlategoistotnymelementemzarównotożsamości
indywidualnej,jakispołecznejjestmiejsce,wktórymczłowiekżyje(Kaplan,
Kaplan,1989).Związekzmiejscem,poczucieprzynależnościdobioregionu
rozumianegojakoprzestrzeńprzyrodniczaikulturowagwarantujezachowanie
jegounikalnychcechiwłaściwości,któredodatkowowzmacniająidentyfikację
zmiejscem(Korbel,Lelek,1995).
Oddzielenieodmiejscapowoduje,żebioregionyzatracająswojeindywi-
dualnecechy,stającsiękolejnąwersjąuniwersalnejestetykiczykulturowego
wzorcanowoczesności(Manzo,Devine-Wright,2014).Wtensposóbtracimy
bezpowrotnieunikalnewaloryprzyrodniczeikulturowe,azarazemzauważamy,
żemieszkańcytychobszarówdoświadczająkosztówpsychologicznychwspo-
mnianychzmian(Gawrych,2021).Ludzieprzestająsięidentyfikowaćzeswoim
miejscem,czująsięwnimobco,niepotrafiąprzystosowaćsiędozmian,anade
wszystkotracąważnączęśćwłasnejtożsamości(Biela,1984).
Kolejnympoziomemoddzieleniajestodcinaniesięodzwiązkówzcałą
planetą,wypieranienaszejzależnościodsieciżycia,odzwierząt,roślin,grzybów
iżywiołów.Światmaterialnyjestzłożonąsieciąwzajemnychpowiązań,które
możemyrozpatrywaćwporządkuholarchicznym-wertykalnieihoryzontalnie
(Wilber,2002).Jakoludzieuczestniczymywtymporządku,będączależnymiod
wszystkiego,conasotacza.Wdzisiejszychczasachtaświadomośćwydajesię
corazsłabsza,awręczpodlegawyparciu(Kulik,2014).Narozwójcywilizacyjny
możnabowiemspojrzećjakonanieustannyprocesbronieniasięprzednaturą
