Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wówczasdziałalnościzwiązanejzegzekucjąpraw,jednakzmienionarzeczywistość
ustrojowa,azwłaszczaelekcyjnośćmonarchy,dawałajejjużzupełnieinnemożliwo-
ści,którestarałasięjakzawszewpełniwyzyskać.
Pracęnaddezyderatamirozpocząćnależałoodzebraniaiuporządkowaniaistnie-
jącychźródeł.Donaszychczasówzachowałosięaż24takiedokumenty.Sątoin-
strukcjeposelskiezlat:1533
1
,1534
2
,1538
3
,1539
4
,1542
5
,1545
6
,1547
7
,wykazy
postulatówprzedstawioneprzezszlachtęw1534
8
,1536
9
,1537
10
i1550
1
rokuidia-
1
ActaTomiciana(dalej:AT),T.XV,Poznań1952,nr133.
2
Trzyzachowaneinstrukcje:AT,T.XVI/1,Wrocław1960,nr51:Articuligeneralesnuntiorum
exomnibusterrisetpalatinatibusregniPoloniae;AT,T.XVI/2,Wrocław1961,nr572:Articuli
seupostulataexconventuSrzedesiallatapernuntiosMaiorisPoloniaeadconventiumgeneralem
Piotrkoviensem,nr573:PostulatanobilitasexcinventuProszeviensi,allatapernuntiosad
conventumRegnigeneralemPiotrcoviensem.
3
Artykułysejmikusandomierskiegoz1538roku,wyd.A.Wyczański,[w:]Parlament,prawo,ludzie.
StudiaofiarowaneprofesorowiJuliuszowiBardachowi,Warszawa1996,s.352–354.
4
Rkp.Czart.282,nr50,s.28,[w:]PanowanieZygmuntaStarego(1506–1548)wświetleźródeł.
Tekstyźródłowe,z.30,wyd.W.Pociecha,Kraków1923,s.28(dalej:Tekstyźródłowe).
5
A.DembińskawswojejksiążceZygmuntI.Zarysdziejówwewnętrzno-politycznychwlatach
1540–1548,(Poznań1948,s.207)omówiładwadokumentyzawierającepostulatyprzedstawio-
nenasejmiez1542roku.Przypisaniuonichopieranosięnajejrelacji.Postulatytezostały
sformułowanewpiśmiedokróla.Pierwszaczęśćtegodokumentuzatytułowana:Legatioase-
naturegniPoloniae,exconventuPiotrcoviensiaddominicamReminiscereactoadregemSigi-
smundumPrimumVilnammissa,zawieradezyderatyobuizb,natomiastdruga–Haecetiamad-
iicerenunctiisterrarumplacuit,quenobisquoquenonintempestivanequeiniquaessevisasunt
–poselskie.A.Dembińskapodajeichnastępującąlokalizację:Rkp.Bibl.Jag.L.F.IV145–r
(AT,T.XVII)s.52–65;teżLibriLeg.T.10.f.214–223.
6
Sejmkrakowskiroku1545,„PamiętnikWarszawski”1819,R.V,T.XIII,s.284–305.
7
Sejmpiotrkowskiroku1547,„PamiętnikWarszawski”1819,R.V,T.XIII,s.307–324.
8
AT,T.XVI/2,Wrocław1961,nr573:PostulatanobilitatisexconventuProszeviensi,allataper
nuntiosadconventumRegnigeneralemPiotrcoviensem.
9
Nasejmiekrakowskimw1536rokuizbaposelskawrazzsenackąnaspecjalnymzgromadzeniu
(colloquium)bezobecnościkrólapodjęładecyzjęoprzyjeciu:Concordataconsiliarorumcumnuntiis
terrestribus.Por.W.Uruszczak,Sejmwalnykoronnywlatach1506–1540,Warszawa1980,s.170–
171oraztenże,Niedoszłakonstytucjasejmukrakowskiegoz1537roku,[w:]Ustrójiprawowprze-
szłościdalszejibliższej,Kraków2001,s.89–108.
10
ArticulinovicircaLeopolimconfectipernobilitatemetregiaemaiestatiexhibitietpetiti,[w:]Stanis-
laiGorskiConcionesinConventu1537,[w:]ArchiwumKomisyiHistorycznej,wyd.W.Kętrzyński,
T.I,Kraków1878,SRP,T.IV,s.75–77.Jesttowykazpostulatówszlacheckichsformułowanych
podczasrokoszulwowskiego.Ztegorokutj.1537zachowałasięteżmowakasztelanakrakow-
skiego,wktórejodpowiedziałonwimieniukrólanażądaniarokoszan.Maonajednakwyraźnie
subiektywnezabarwienieinieprzedstawiaobiektywnietreścipostulatówzostaławięcwniniejszej
pracypominięta.
6
