Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pewnąilośćinformacjiopostulatachszlacheckichzawierająrównieżpracedo-
tycząceogólnychzagadnieńhistoriiszesnastowiecznejPolski,takichautorówjak:
L.Kolankowski
3
,J.Tazbir
4
,H.Wisner
5
iJ.Maciszewski
6
.
Wprezentacjiliteraturyniesposóbrównieżpominąćnowatorskiegoujęcia
dziejówustrojuiprawaRzeczpospolitejopracowanegowostanimczasie
7
przez
W.Uruszczaka.
8
Niniejszapracajestszczegółowąanaliząpostulatówszlacheckich,zawartych
wdokumentachzlat1533–1570.Wzestawieniupostulatówpominiętojedyniete,
któredotycząegzekucjidóbr,gdyżwostatnichlatachzebrałjeidokładnieomówił
TadeuszSzulc
9
.Przedstawiającżądaniaszlachtydokonanoichpodziałuwedług
dwóchkryteriów–rzeczowegoorazczęstotliwościzgłaszania,zaczynającodzgła-
szanychnajczęściejikończącnazgłoszonychjednorazowo.Przeprowadzeniepodzia-
łurzeczowegookazałosięjednakniełatwe,gdyżwiększośćdezyderatówdotyczy
więcejniżjednegozagadnienia,próbującnaprzykładzapomocązmianwprocedurze
sądowejzałatwićpalącąkwestięgospodarczą.Dlategoprzydziałudoposzczególnych
grupdokonanokierującsięniejakoprzeważającąmyśląpostulatu,czylitymcowy-
dajesięwnimnajważniejsze
10
.Natomiastdziękizastosowaniukryteriumczęstotli-
aduchowieństwopodczaspanowaniaZygmuntaStarego,„BiałostockieTekiHistoryczne”2014,
T.12.
1
M.Mikuła,Prawodawstwokrólaisejmudlamałopolskichmiastkrólewskich(1386–1572).
StudiumzdziejówrządówprawawPolsce,Kraków2014,s.128–131.
2
Ł.Gołaszewski,KonfliktyodziesięcinywdawnejRzeczpospolitej.Aspektyprawneispołeczne
naprzykładzieparafiiKobylinnaprzełomieXVI–XVIIwieku,Warszawa,luty2021,s.60–86,
rozprawadoktorska,https://www.wpia.uw.edu.pl/uploads/media/60827be9c66e6/konflikty-o-dzie-
sieciny-w-dawnej-rzeczypospolitej-aspekty-prawne-i-spoleczne-na-przykladzie-parafii-kobylin-na-
przelomie-xvi-xvii-wieku.pdf?v1[dostęp:1.06.201].
3
L.Kolankowski,PolskaJagiellonów,Olsztyn1991.
4
J.Tazbir,Studianadkulturastaropolską,Kraków2001.
5
H.Wisner,NajjaśniejszaRzeczpospolita.SzkicezdziejówPolskiszlacheckiejXVI–XVIIwieku,War-
szawa1978.
6
J.Maciszewski,Szlachtapolskaijejpaństwo,Warszawa1989.
7
Trwająpracenadczwartymwydaniem.
8
W.Uruszczak,Historiapaństwaiprawapolskiego,T.III,(966–1795),Warszawa2015.
9
T.Szulc,Zbadańnadegzekucjąpraw…
10
Podziałtakijestoczywiście,jakwiększośćpodziałówhistorycznych,nieostry,jakrównież
subiektywny,zwłaszczażewieloaspektowośćibogactwotreściwielupostulatówpowoduje
możliwośćichprzyporządkowaniadokilkugrupjendocześnie.Taknp.postulatydotycząceŻy-
dówmogąstanowićzarównoodrębnąkategorięjakizostaćwłaczonezewzględunato,żeczęść
ichdotyczygospodarkimiejskiejdopostulatówgospodarczychlubmiastimieszczan.Ponieważ
jednakpostulatyodnoszącesiędoludnościżydowskiejdotyczyłykilkuzgadnieńochrakterze
nietylkogospodarczymprzedstawionezostałyjejakoosobnakategoria.
10
