Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wstęp
60Ozadawaniupytańiszukaniuprzyczyn
Agdybytutajstaruszkaprzechodziładodomustarców,atego
domuwczorajbyjeszczeniebyło,adzisiajjużbybył,towy
byściestaruszkęprzejechali,tak?Atobyćmożewaszamatka!
Wiadomo,ktotomówiiwiadomozczego,ajakkogośzaćmiło,
toproszęsprawdzić,aleitakwstydpozostanie…46
Zadającpytaniakomukolwiekocokolwiek,dziennikarzepowinniprzez
całyczasbyćświadomymi,jakiepytaniaikomuzadają.Wiadomoprze-
cież,żedlarozmówcówkażdepytaniejestdobrympretekstemdostrzę-
pieniaozoraprzedkameramiimikrofonami,aledobrzydziennikarzenie
powinninatopozwalać.
Sądzę,żebezużytecznesąpytaniatakiegotypu:
–Cobybyło,gdyby…?Naprzykład,gdybyRafałTrzaskowskizostałpre-
zydentemw2020roku?IlegoliwLidzeMistrzówzdobyłbyLewandowski,
gdybyprzeszedłzBayernudoRealuw2015roku?Jakiebyłybycenyoleju
słonecznikowego,gdybyRosjanienapadłanaUkrainęw2022roku?Nikt
niewie,nawetnajmądrzejszyprofesorfutbolologii,politologiilubekono-
mii,cobybyło,gdybycośsięzdarzyło,alesięniezdarzyło(zob.mottotego
podrozdziału).Filozoficznietegotypusytuacjajestnazywanaterminem
flwarunekkontrfaktyczny”(ang.counterfactualconditional).Wszystkie
odpowiedzisązkoniecznościwyssanezpalca.Wydajemisię,żeżyciejest
zakrótkienatakiepseudoanalizyhistoriialternatywnych.Osobiściesą-
dzę,żeobrażatomojąinteligencję,jakabyonaniebyła.
–Czysądzisz,żewyborcylewicowipoprąwdrugiejturzekandydata
centrowego?Odpowiedźnatopytaniemusipochodzićzanalizywyników
sondażu.Niemazupełnieznaczenia,coktośsądzinatentemat,bonie
możewiedzieć,jeżeliniemadanych.Skoroniemożenicwiedzieć,tonie
maprawaotworzyćustzodpowiedzią.Wiemydobrze,żenieznajdziesię
taki,który,mającprzedsobąmikrofonikamerę,powie,żenieodpowiada
natakiepytania.Manatomiastsenszapytaniekogoś:Ktojesttwoimulu-
bionymkompozytorem?JakajesttwojaopiniaoPutinie?Jakrozumiesz
pojęciewolnościwypowiedzi?Czyuważasz,żetranskobietypowinnystar-
towaćwzawodachsportowychzciskobietami?
Wartojednakzapytaćsięwcześniejsamegosiebie,dlaczegoktoś,jako
dziennikarz,pytaototękonkretnąosobę?Czykogokolwiekpowinna
interesowaćopiniaMaryliRodowiczoPutinie?AlbocoAdamflNergal”
Darskisądziosporcietranskobiet?Raczejniemażadnegouzasadnienia
pytaniegootęsprawę(chybażemawrodzinieosobętranspłciową),ale
