Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wewstępnymrozdzialepodejmępróbęwyodrębnieniaorazrozpoznaniatego,czym
jestmuzykaeksperymentalna,atakżetego,cojąodróżniaodmuzykikompozytorów
awangardowych,takichjakBoulez,Kagel,Xenakis,Birtwistle,Berio,Stockhausenczy
Bussot,któraplanowanajestirealizowanawedleutartych,wciążkultywowanychwzor-
cówtradycjipostrenesansowej1.Zgodnieztym,comówichińskieprzysłowie,Hjeden
obrazwartjestwięcejniżtysiącsłów”,proponujęzająćsiękonkretnymprzypadkiem–
kompozycją4'33"2Cage’a,którapochodziztegosamegopionierskiegookresumuzyki
eksperymentalnej,cotrzyprzywołanenapoczątkucytaty–ipotraktowaćjąjakopunkt
odniesienia.WybrałemtakzwanyHbezgłośnyutwór”[silentpiece]niedlatego,żejest
powszechnieznany(iniezrozumiany),leczzpowoduwyjątkowejwramachtegogatun-
kuHbeztreściwości”,któraotwieraprzednaminajszerszemożliwości.Pozatymdzieło
to–przynajmniejdlasamegoCage’a–przeżyłojużokresswejprzydatności;zdystan-
sowanezostałoprzezrewolucję,doktórejsamosięprzyczyniło.(HJużniepotrzebuję
bezgłośnegoutworu”–stwierdziłkompozytorwwywiadziez1966roku).Mójwywód
rozwinęwokółCage’owskiegozakwestonowaniatradycyjnejjednościkomponowania,
wykonywaniaisłuchania:HKomponowaniejestjednąsprawą,wykonywaniedrugą,
asłuchanietrzecią.Cóżmogąmiećzesobąwspólnego?”.Wnormalnychokolicznościach
ichodseparowaniebyłobyzagadkowe,alejużnatakwczesnymetapierozwojumuzyki
eksperymentalnej4!33!!bardzowyraźniepokazuje,cokomponowanie,wykonywanie
isłuchaniemogąmiećzesobąwspólnegoicomożejeodsiebieróżnić.
Rozróżnienienamuzykęeksperymentalnąiawangardowąwynikaostateczniezczy-
stomuzycznychrozważań.Ale,oczymprzekonujądeklaracjeCage’a,niemądrzebyło-
bypróbowaćoddzielićsferędźwiękówodestetycznych,konceptualnych,filozoficznych
orazetycznychkwesti,uprawomocnianychwłaśnieprzezmuzykę.Wartoprzywołać
pismaAlanaWatsatraktująceotrudnościachzachodniegoumysłupróbującegozro-
zumiećchińskąfilozofię:Hproblememjestdocenienieodmiennościnajgłębszychza-
łożeńorazpodstawowychsposobówmyślenia”.ŚwiadomytychróżnicbyłBoulez,gdy
mówił:HFundamentemniejest«arcydzieło»,zamkniętycykl,biernakontemplacja
iczystoestetycznespełnienie.Muzykatosposóbbyciawświecie,integralnyiniero-
zerwalnyskładnikegzystencji;tojużnietylkoestetyczna,lecztakżeetycznakatego-
ria”.WistocieBoulezporównujetupozaeuropejskietradycjemuzycznezzachodnią
muzykąpoważną[westernartmusic],jednakpowyższestwierdzenieznakomicieod-
dajeistotęmuzykieksperymentalnej.
Komponowanie
Notacja
Partytura4'33"składasięztrzechczęści,określonychrzymskimicyframiI,II,III;każ-
dazczęścioznaczonajestdopiskiemHTACET”.JedynykomentarzwCage’owskiejpar-
muzykaeksperymentalna:16
