Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Istotaimetodywycenyświadczeńzdrowotnych
DavidRicardo
(1772-1823)
29
Jean-BaptisteSay
(1767-1832)
KarolMarks
(1818-1883)
CarlMenger
(1840-1921)
Kontynuowałbadanianatematwartościużytkowejiwymiennej.Twierdził,
żenawartośćwymiennąskładająsiędwaczynniki:rzadkośćwystępowania
dobra(dotyczytodóbrwystępującychwniewielkichilościach,np.dziełasztuki,
metaleszlachetne),którychcenazależywyłącznieodpopytunatedobra,
iilośćpracypotrzebnejdowytworzeniadanegodobra(dotyczydóbr,które
możnawyprodukowaćwwiększejilościwzależnościodpotrzeb).Uważał,że
wartośćtowarówjestwprostproporcjonalnadonakładupracyiodwrotnie
proporcjonalnadowydajnościpracy.Odkryłibadałróżnicepomiędzywartością
awartościąwymienną,przyczymwartośćbyłaprzezniegoidentyfikowana
zcenąnaturalną,którapokrywakosztyprodukcji.Zkoleicenyrynkowesą
uzależnioneodkrótkookresowejrównowagimiędzypopytemapodażąioscylują
wokółwartościwymiennej.
OdrzuciłtezySmithaiRicardaowartościotwórczejrolipracy,którawedług
niegojesttylkojednymzczynnikówwprocesiewytwarzaniaużyteczności.
Wartośćicenadobrazależąodsubiektywnychocenużytecznościtowaru,
dokonanychprzeznabywcęisprzedawcę.Niemożebyćonajednakniższaod
kosztuwytworzenia.Każdedobroposiadazatemwartośćużytkowąrozumianą
jakosatysfakcjazkonsumpcji.Rynkowagrapopytuipodażyodbywasię
wgranicachokreślonychużytecznościąikosztamiprodukcji.
Marksizm
Rozróżniałmaterialnąispołecznąistotęwartości,któretworzyływartość
użytkowąiwartośćwymiennądobra.Źródłemwartościbyłapraca(prywatna
iabstrakcyjna).Wprowadziłpojęciewartościdodatkowejbędącejźródłem
zyskudlawłaścicielakapitału.Możnajązatemuznaćzazapłatęzakapitał
wykorzystanywprocesiewytwarzania.
Neoklasycyzm
Rozwinąłsposóbokreślaniawartościpoprzeztzw.koncepcjękrańcowej
użyteczności,charakteryzującąwartośćdanegodobrazpunktuwidzenia
rzadkościjegowystępowania.
Źródło:opracowanienapodstawie:S.Hońko,Wycenawrachunkowości,znaczenie,podstawy,pa-
rametryizasady,Szczecin2013,s.15-32;M.Landreth,D.C.Colander,Historiamyśliekonomicz-
nej,Warszawa2005,s.53-85;W.Stankiewicz,Historiamyśliekonomicznej,Warszawa2000,s.131;
A.Smith,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,Warszawa1954,s.39;R.Bart-
kowiak,Historiamyśliekonomicznej,Warszawa2003,s.51;M.Bochenek,Ewolucjapoglądówna
tematwartościodstarożytnościdowspółczesności,StudiaEkonomiczne,ZeszytyNaukoweUE
wKatowicach2016,nr259;K.Fiedorowicz,J.Fiedorowicz,Kształtowaniekategoriiwartościeko-
nomicznej,ZeszytyNaukoweUniwersytetuPrzyrodniczo-HumanistycznegowSiedlcach2012,
AdministracjaiZarządzanie,nr95,s.147.
Jednymzistotnychpojęćdefiniowanychwliteraturzezzakresuekonomiijestwartość
ekonomiczna,którajestczęstoodnoszonadowartościwymiennejidefiniowanajako
kwotapieniężna,jakąinwestorjestgotowyzapłacićzaoczekiwane,przyszłeprzepły-
wyśrodkówpieniężnychzwiązanezwykorzystaniemdanegoskładnikamajątku23.
Wliteraturzeprzedmiotupodkreślasięsubiektywnycharakterwartościekonomicz-
nej,definiująctopojęciejakoosądprzeprowadzonyprzezdanąosobęwstosunkudo
poszczególnychszerokorozumianychzasobówgospodarczych(np.rzeczy,środków
iinstrumentówfinansowych,wiedzy,koncepcjizarządczych,rozwiązańmetodycz-
23B.Nadolna,Wpływkoncepcjiwartości…,s.178.
