Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
Wiemy,żepiątegosierpnia1942rokubyłoszalenieupalnie.
DziecizDomuSierot,JanuszKorczak,StefaniaWilczyńskaiinni
pracownicywyruszyliwczesnymprzedpołudniemzulicySiennej
16wkierunkuUmschlagplatzu.Wiemy,dokądszli,choćniesposób
dokładnieustalić,jaktędrogęprzemierzyliijakdużoimtoczasu
zajęło.Możedwie,amożeczterygodziny...
WfilmieAndrzejaWajdyiwwielurelacjachprzedstawionyjest
obrazkolumnydzieciidącychprzezmiasto,zKorczakiemnaczele
iflagąsierocińcaniesionąprzezktóregośzestarszych
wychowanków.Sąświadkowie,którzyzapamiętaliStaregoDoktora,
jakprowadziłjednodzieckozarękę,adrugietrzymałwramionach.
Szliotoczeniprzezniemieckichżołnierzy,cizaśtrzymalikarabiny
zbagnetamipostawionyminasztorc.MarekRudnicki,świadektych
dni,pisał:„Byłastraszliwa,zmęczonacisza.Korczakwlókłsięnoga
zanogą,jakiśskurczony,mamlałcośodczasudoczasudosiebie.
Dziecipoczątkowoczwórkami,potemjakpopadło,wpomieszanych
szeregach,gęsiego.KtóreśzdziecitrzymałoKorczakazapołę,
możezarękę,szłyjakwtransie”.Innyobserwatorwspominał:„Ów
orszakbyłbardzosmutny,Korczakbyłprzygnębiony,szedł
olasce”.PodobnoledwodotarłnaUmschlagplatz,gdziekłębiłysię
tłumyoszalałychzestrachuludzi.Wtedyniebyłojużwątpliwości.
Korczakzrozumiałprzeznaczenie,widzącwysypanewapnem
wagony.Wszystkostałosiędlaniegojasne,gdykopniakami,
nahajkami,strzałamiwpychaliNiemcy,Ukraińcyiżydowscy
policjanciprzerażonychludzidopociągu.Wiedział,żetejpodróży
„naWschód”nieprzeżyje,modliłsiętylkooto,bymócumierać
świadomieiprzytomnie.WcześniejpisałwPamiętniku:„Niewiem,
copowiedziałbymdzieciomnapożegnanie.Pragnąłbympowiedzieć
wieleito,żemajązupełnąswobodęwyborudrogi”.Takiebyło
niespełnionemarzenieKorczaka.Oczymmógłjednakznimi
rozmawiaćnaUmschlagplatzu,wpociągu,wobozie?Niewiadomo.
Jeszczejednozdaniewartejesttutajprzywołania:„Ciężkatorzecz
urodzićsięinauczyćsiężyć.Pozostajemiowielełatwiejsze
zadanie:umrzeć”.Ztychsłówwyłaniasięktośotoczonysmutkiem,
