Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WpływychrześcijańskiewtwórczościHalideEdipAdıvar
41
HalideEdipAdıvarwychowywałasięrazemzgreckimiiormiańskimi
dziećmi.Ukończyłaprestiżowąszkołęprowadzonąprzezamerykańskichmisjo-
narzy.Byławierzącąmuzułmankąorazprawdziwąpatriotką,jednakwtrudnych
dlaOrmianczasachwstawiałasięzanimi.Nieoceniałacałejgrupy,ajedynie
postawyposzczególnychosób.Potrafiłazauważyćpozytywne,jakinegatywne
cechykonkretnychzachowańuwarunkowanychkulturowo,atakżepoprzez
stereotypyorazuprzedzenia.Analizajejautobiografiiorazutworówjesttym
cenniejsza,żebrakujeinnychźródełdobadaniaprzełomuXIXiXXwieku,
azagadnieniejestwarteuwagi.
POSTACIECHRZEŚCIJAŃSKIEWPOWIEŚCIACHHALIDEEDIP
JednązczołowychpowieściHalideEdipbyłaSinekliBakkal(wpolskiejwer-
sjiksiążkatanositytułRabia,awdosłownymtłumaczeniunSklep[spożyw-
czy]pełenmuch”,alebyłatorównieżnazwadzielnicy,wktórejtoczyłasię
akcjapowieści).WtejpowieściukazanyjestprzekrójspołeczeństwaStambułu
wczasachpanowaniasułtanaAbülhamidaII.Przedstawienizostalitamzarówno
bogacimieszkańcystolicy,jakMinisterBezpieczeństwaPublicznego,atakże
ludziezamieszkującyjednąznajbiedniejszychdzielnic,tytułowąSinekliBak-
kal.Głównabohaterka,Rabia,wychowujesiępodopiekąsurowegodziadka-
imama,gdyżjejojciecaktorzostałzesłanynabanicję.Wdzieciństwieniemogła
sięśmiać,anibawić,bozakażdąprzyjemnośćstraszonabyłapiekłem(Adıvar
2017,s.31-32).Jejlosodmieniłsię,gdydziadekzdałsobiesprawę,żeposiada
pięknygłosipostanowiłwyuczyćjąnarecytatorkęKoranu(Adıvar2017,s.32).
Pozwalałojejtowystępowaćwdomachmożnychizyskaćichprzychylność.
WImperiumOsmańskimtakiawansspołecznyniebyłniczymniespotykanym,
liczyłysięzdolnościiprywatneprzymioty,anieszlachetneurodzenie.
Chrześcijaniewtejpowieścistanowiąjedyniepostacidrugoplanowe.Należy
jednakzaznaczyć,żeniedokońcawiadomo,jakistatusreligijnymieliwszy-
scybohaterowie,pojawiasiętutajm.in.CygankaPembe(ciotkaRabii),która
zarabianażyciewystępamiscenicznymi.Najprawdopodobniejniebyłamuzuł-
manką,gdyżdoproklamowaniaRepublikiw1923roku,muzułmankiniemogły
występowaćprzedmężczyznami.Teatrykanto5zostałyotwartewStambulena
5Kanto,piosenkaśpiewanaprzezartystkęwteatrzeimprowizowanymitaniecwykonywanydo
tejpiosenki.
