Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Szyszkowska,Nadużywaniepojęciamiłości
25
Troskaojęzyk,precyzjęsłowa,trafnenazywaniestanówuczuciowych
jestzarazemtroskąostanświadomości.Językwyrażamyśli,uczucia
idoznania,alezarazemwpływanastanświadomości.Naprzykład
funkcjonująceodkilkunastulatwPolscenazywanieczłowieka„kapitałem
ludzkim”sprowadzaczłowiekadoroliprzedmiotu.Używanyjęzyk
równieżnaprzykładwywołujeniechęćdoeutanazjispotęgowanytym,
żebłędnienazywasięzabijanieludzipragnącychżyć–bywymienićjako
przykładobozykoncentracyjne–mianemeutanazji.Płaszczyznajęzyka
wytwarzaniejednokrotnieinnąwizjęrzeczywistościniżtadoznawana
ipojmowana,którąpragnązgłębićuczeni.WXXIwiekuśrodkiłączności,
nowewynalazkicywilizacyjnepozwalająmanipulowaćświadomością
społeczeństwawsposóbnieznanywcześniejszymepokom.Nietylko
obraz,aleisłowatemusłużą,bypodaćjakoprzykładreklamylekarstw.
Pragnępodkreślić,żekażdyznasjestodpowiedzialnynietylkoza
własneistnienie,nietylkozaludzkość,którejjestsięelementem,nietylko
zaświatprzyrody,anawetKosmos,aletakżezasłowa,zajęzyk,który
wytwarzapłaszczyznęczęstoróżnąoddoznawanychfaktów.Mędrcy
starożytnościuznawalizaoczywistąjednośćmyśli,słówiczynów.Niestety,
taszlachetnajednośćwnaszychczasachbywanaderczęstonaruszana,co
jestwyrazemupadkuczłowieka.
Miłośćjestpojęciemwieloznacznyminiejestkategoriąantropolo-
giczną,bowiemuczućdoznajątakżezwierzęta.Otym,żeKartezjuszsię
mylił,traktujączwierzętanawzórmaszyn,wiemywXXIwieku,alenie
wyciągnęliśmydotądnależytychwnioskówztejwiedzy.
Napisałamwyżej,żemiłośćjestpojęciemwieloznacznym.Otóżokreś-
lasiętymmianemstosunekuczuciowydomatki,dziadków,rodzeństwa,
ciotek,doojczyzny,stronrodzinnych,doprzyrody.Możnateżmiłością
darzyćBoga,dzieci,zwierzętaiwreszciefunkcjonujewchrześcijaństwie
miłośćbliźniego.Senstychuczućistopieńporuszanianaszejpsychiki
przezdeklarowanąmiłośćjestodmienny.
Pewnepostacimiłościsążarliwedotegostopnia,żepozwalająprze-
zwyciężyćnajsilniejszywczłowiekuinstynktsamozachowawczy.Awięc
zdarzasię–itonierzadko–żemiłośćprowadziażdoofiarzwłasnego
życia.Miłośćdoideitakżewywołujetężarliwośćiskłonnośćdobezwzględ-
nychpoświęceń,byprzywołaćrewolucjeczywojnyreligijne,wktórych
fanatyzmwyrażałsięwnawracaniupoprzezrozlewkrwi.Namarginesie
sformułujępytanie:Czypowinnosiępoświęcaćwłasneżyciedlakogoś
iczynależypoświęcaćjedlaczegoś,dlawzniosłychideałów?
Stoicywstarożytnościsformułowaliideępowszechnegobraterstwa,
powątpiewającwmożliwośćpowszechnejmiłościczłowiekadoczłowieka.
Konsekwentnieuznalipokójzastanniezbędnyimożliwydoosiągnięcia.
Natomiastjedyniepierwotnechrześcijaństwoorazczęśćmałychliczebnie
