Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłoteoretyczne
23
stronąobszarówperyferyjnychsąpożądaneprzezcentrumzasoby,wtymrównież
siłarobocza.Wymiana,którasięodbywa,jestniekorzystnadlaperyferii,utrwala
bowiembiedęiniepewnośćpolityczną.JakzauważaPawełKaczmarczyk(2005),
mieszkańcówtychobszarówcharakteryzująodmiennezachowaniamigracyjne.Mi-
gracjęzobszarówperyferyjnychdocentrumpodejmujesięwcelusprzedaniawłas-
nejpracyijestonadlapaństwcentrumkorzystnazarównozewzględunaniskie
kosztybezpośrednie(płace),jakipośrednie(opłatynaubezpieczeniaemerytalne,
składkinaopiekęzdrowotną,ubezpieczeniaitp.).
Wświetleteoriisystemowychmiędzynarodowemigracjesąkonsekwencjąkapi-
talistycznegouformowaniarynkupracy,apenetracjaperyferiiprzezglobalnykapitał
jestichkatalizatorem.Penetrowaniekapitalistycznychiprekapitalistycznychspo-
łeczeństwprzezkapitalistycznerelacjeekonomicznekształtujemobilnąpopulację
(Masseyetal.1998).Perspektywasystemowakluczowąrolęwkształtowaniuwzo-
rówmobilnościprzypisujedynamicerynkupracyiglobalnemukapitalizmowi.
Wramachtakukształtowanegorynkupracypowstajądwasektory:pierwotny,
którycharakteryzujesięwysokimwynagrodzeniem,korzystnymiwarunkamipracy
zmożliwościąawansuipewnościązatrudnienia,orazwtórny,zniskimizarobkami,
małymprestiżeminiepewnością(Piore1979).Rodzimimieszkańcyniewykazują
zainteresowaniasektoremwtórnym,wobecczegozapełniajągoimigranci,skłonni
podejmowaćpracewniepełnymwymiarzeczasowym,niegwarantującestabiliza-
cjipracyiskromniewynagradzane.Tworzysięzatemdualnyrynekpracy,naktó-
rymistniejestałezapotrzebowanienawysokowyspecjalizowanychpracowników
(professionals)oraznaniewykwalifikowanąsiłęroboczą.Dodatkowowgospodar-
ceusługowejzrozbudowanymsektorempracdomowychiopiekuńczych,turystyki
ichałupnictwatokobiety-migrantkistająsiępreferowanymipracownikami.Saskia
Sassen(2007:113–114)przyczynętakiegostanurzeczyupatrujewklasyfikowaniu
niektórychztychpracjakotradycyjniekobiecychorazzniskimiwynagrodzeniami.
Wkonsekwencjipowstajenowytypsegmentacjirynku–pracyzewzględunarodzaj.
PerspektywasystemowajestcennawwyjaśnieniuizrozumieniumigracjizPolski
doWłochorazcharakterystykwłoskiegorynkupracy.Włochysymbolizująwysoko-
rozwiniętepaństwardzenia,przejawiającezapotrzebowanienaniskowynagradzaną
ielastycznąsiłęrobocząwokreślonychsektorach.Polska,lokującasięwobszarach
półperyferyjnych,jestwartościowymźródłemmigranckiejsiłyroboczej.Zaakcento-
wanaprzezWallersteinapłynnośćgranicorazpotencjałdoprzekształceńwobrębie
peryferiiicentrówznajdująodzwierciedleniewsytuacjiPolski,którabędąckrajem
emigracji,generatoremsiłyroboczej,powolistajesięrównieżjejodbiorcą(krajem
imigracji)18.PrzybywającydoItaliiimigrancizPolski(atakżeinnychobszarówpół-
peryferyjnychiperyferyjnych)zasilająwtórnyrynekpracy,cechującysięnietylko
niekorzystnymwynagrodzeniemizłymiwarunkamipracy,aleprzedewszystkim
nielegalnościązatrudnienia.Zewzględunasiłęnieformalnejekonomiiimigracjado
Włochstanowiszczególnyprzypadek(Salt,Johnson1992,za:Chell-Robinson2000).
18ProcesprzeistaczaniasięPolskizpółperyferiiwcentrum,acozatymidzie,zkrajuodpływu
wkrajprzyjmującyimigrantów,przypominapodwielomawzględamiwcześniejszedoświadczenia
Włoch,oczymszerzejpiszęwrozdzialeII.
