Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miejskośćiinnowacyjność—próbaanalizysocjologicznej
13
ciarólspołecznych,jakieniesiezesobąnowoczesnespołeczeństwo.
AmerykańskipsychologspołecznyDavidClarenceMcClelland
(MCCLELLAND1961),któryjakopierwszywykazałzainteresowanie
potrzebąosiągania,udowodniłnapodstawiebadańempirycznych,
iżokreswyraźnegowzrostugospodarczegopoprzedzonybywa
przyrostemodsetkaosóbcechującychsięwysokąpotrzebąosiąga-
nia.D.C.McClellandpotrzebęosiąganiadefiniowałjakomarzenie
otakimpostępowaniu,któreprzynosinietylezmianęstatusu,ile
wewnętrznezadowoleniezindywidualnychdokonań.Jesttoswego
rodzajutalent,którypozwalajednostcewyznaczaćkolejneceleije
realizować.Potrzebaosiąganiakonstruujeczłowieka,któregome-
taforycznieokreślamymianemhomohubris.Słowohubris,po-
chodzącezjęzykagreckiego,oznaczałopierwotnienieposkromioną
pychęichęćwywyższeniasięponadolimpijskichbogów.
Współcześniemotywacjahubrystycznastraciłapejoratywneznacze-
nie,awręczprowadzijednostkędodziałań,któreprzynosząjejpo-
czuciesamorealizacji,satysfakcji,atakżenadająsensżyciu.Takpo-
jętamotywacjahubrismożestaćsięwokreślonychwarunkach
stymulatoremprocesówrozwojowych.Zrozbudowanąpotrzebą
osiąganiaipostawąhubrystycznązwiązanajestmotywacjakratycz-
na,którejistotęupowszechniłwPolsceJózefKozielecki1.Jestto
motywacja,którazmuszajednostkędoosiąganiacorazwyższych
pozycjiistanowiskwukładachwładzyikierowania.Jednostkihu-
brystyczneikratycznesązdolneiskłonnedostałegoprzekraczania
własnychmożliwości,przesuwaniagranicpoznania,przełamywania
barier,brakulękuprzednowym.Tojednostkiskłonnedoaktów
transgresji,pokonywaniawłasnychsłabościiniedostatków.Trzeba
jednakbyćświadomym,żedziałaniateopróczprometejskiegocha-
rakterumogąprowadzićdopoczynańgłębokoegoistycznych,hero-
stratesowych,bywtymmiejscuodwołaćsiędopostaciszewca
zEfezu,którydlapróżnejsławypodpaliłświątynięArtemidy.Istnie-
niezatemzbiorowościorozbudzonejpotrzebieosiąganianiejest
1„Motywacjakratyczna”—terminwywodzisięzgreckiegokratos,któredo
naukipolskiejwprowadziłWładysławWitwicki.Por.równieżK.KRZYSZTOFEK,
M.S.SZCZEPAŃSKI(2005).
