Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcie„uczeniesię”irolauczeniasięwedukacji
21
PrzywołanepowyżejstanowiskaR.SchulzaiT.Hejnickiej-Bezwińskiej
wyrazemdużegoznaczenia,jakiebadaczeciprzypisująpedagogiczne-
muuczeniusięipedagogicznymbadaniomnaduczeniemsię.
NawzrostznaczeniauczeniasięwskazałateżTeresaBauman(2005:
9–10):
renesansuczeniasięzarównoszkolnego,jakipozaszkolnegojużsięrozpoczął.Jest
toproceszmierzającywkierunkuogromnejjakościowejzmianywedukacji,procestrud-
ny,[...]alenieodwracalny.[...]Dostrzegasięwspółcześniesygnałyozmierzchuprymatu
nauczanianaduczeniemsię(przynajmniejpozaszkołą)zewzględunamałąefektywność
nauczaniawporównaniuzogromnympotencjałemuczeniasię(Bauman2005:9–10).
NatomiastFranciszekBereźnickiuważa,żetouczeniesię,aniena-
uczaniejestpodstawąprocesówdydaktycznych(Bereźnicki2005:16–19).
Corazgłębiejprzenikadoświadomościspołecznejprzekonanie,żeucze-
niesięniekończysięwrazzukończeniemkształceniaformalnego(szkoły),
aletrwacałeżycie,będącwarunkiemkoniecznym,abyczłowiek(dorosły)
mógłdotrzymywaćkrokuzmianomzachodzącymwświecie.
ZdaniemTadeuszaW.NowackiegoiUrszuliJeruszki:
dawnypodziałżycialudzkiegonaokresnaukiorazokresdziałalnościzawodowej
iaktywnościspołecznejprzeminął;nadeszłaerastałegoimożliwiewszechstronnego
uczeniasię(Nowacki,Jeruszka2004:51).
Zmieniłsięteżcharakteruczeniasię.OlgaCzerniawskazwróciłauwa-
gę,żeuczeniesiędorosłych,któregoatrybutemdotychczasbyładowol-
nośćidobrowolność,wobecnejsytuacjispołecznejzmieniłoswójauto-
telicznycharakteriodbywasiępodpresjąutratymiejscapracylubpod
przymusemwynikającymzpracyzawodowej.ZdaniemO.Czerniawskiej
jesttoważnyproblembadawczy,stojącyprzedbadaczamiedukacjidoro-
słych(Czerniawska2007:14–15).
Uczeniesięniejesttylkoczynnościąpodejmowanąumyślnieprzez
człowiekawceluprzyswojeniasobiejakiejświedzylubnabyciajakichś
umiejętności.Wedługczołowychpolskichiświatowychandragogów,bada-
czyuczeniasięiflozofówwypowiadającychsięnatentemat,uczeniesię
jestmechanizmemogólnoludzkiegorozwoju,rodzajemciągłegoustosun-
kowywaniasięjednostkidowydarzeńwceluosiąganiapoczuciakontroli
nadróżnymiaspektamiżycia(Biestaiin.2010:6).Jakwykazałybadania
prowadzonepodkierunkiemElżbietyDubas,uczeniesiędorosłychmoże
zachodzićprzypadkowo(„przezprzypadek”)wnurcieżyciaimożesięzda-
rzać.Takieuczeniesięmacharakteregzystencjalno-światopoglądowy,mo-
dyfkujeosobęijejdziałaniewświecie(Dubas2010:98).Uczeniesięwta-
kimrozumieniujestrozpatrywanełączniezfenomenemczłowieczeństwa,
jawiącsięjakojegokoniecznywarunek.
AmerykańskiandragogMalcolmKnowlesijegowspółpracownicystoją
nawetnastanowisku,żeandragogikajestniczyminnymjakteoriąuczenia