Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
PoodrodzeniuRzeczypospolitejPolskiejdonajważniejszychproblemów
młodegopaństwaobokobronysuwerennościigranicnależały:integra-
cjaterytorium,unifikacjaprawa,budowawięzigospodarczych.Wcałejpełni
ujawniłysięwówczaskonsekwencjepozostawaniawXIXwiekuziemzamiesz-
kałychprzezPolakówwgranicachtrzechróżnychorganizmówpaństwowych,
wczasie,gdywEuropienastępowałyprzeobrażeniastrukturyspołecznej,ruchy
narodotwórczeidoniosłeprzemianygospodarcze,awśladzanimimoderniza-
cyjne,przebiegającejednakwzróżnicowanymtempie.To,cowwieluregionach
przedIwojnąświatowąsymbolizowałozwiązekzpolskością:językorazprzy-
wiązaniedoflprywatnej”ojczyzny,poczucieswojskościwregioniezamiesz-
kania,po1918rokuzostałoskonfrontowaneztworzącąsięstrukturąiadmi-
nistracją,systememfiskalnym,organizacjąszkolnictwawpaństwiepolskim,
nękanymlicznyminiedomaganiami,aprzytymprzeżywającympoważnetrud-
nościekonomiczne.Województwośląskiebyłowscentralizowanympaństwie
wyjątkiem,wzwiązkuzjegostatusemautonomicznym,nadanymprzezSejm
Ustawodawczyjeszczewlipcu1920roku.Tozresztąpowodowałozaintereso-
wanierozwiązaniamiStatutuOrganicznegoWojewództwaŚląskiegotychpoli-
tyków,którzywpoczątkachIIRzeczypospolitejdążylidonadaniaautonomii
równieżziemiwileńskiej.
Wielkimwyzwaniemdlamłodejpolskiejpaństwowościpozostawałoukształ-
towaniewśródmieszkańcówpostawyobywatelskiejiszacunkudlawłasnego
państwaorazrozwójiupowszechnieniekulturyjakopodstawytożsamości
narodowejiczynnikakonsolidującegoszerokiewarstwyspołeczeństwa.Nawyki
wyniesionezodmiennychsystemówprawno-administracyjnychpaństwzabor-
czych,przyzwyczajeniedobardzoróżnychwarunkówcywilizacyjnych,rywa-
lizacjaomiejscapracyistanowiska,dystanswidocznywkontaktachzurzęd-
nikami,czynauczycielamipochodzącymizinnychdzielnic,wystawiałymłodą
państwowośćpolskąnapoważnąpróbę.Badacztejproblematyki,Roman