Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdystansowałsięodniemieckichmetod.Wyjaśnił,że„Austro-Węgryniemogąpro-
wadzićpolitykiprowadzonejprzezpaństwoniemieckiewPolsce,albowiemmają
oneinne,dalszezamiaryniżNiemcy”
94
.Takieenigmatycznewyjaśnieniezpewno-
ściąniemogłozadowolićstronnikóworientacjiaustro-polskiej,którzyoddawna
oczekiwalinacoświęcej.Dodatkowoministerstwoodmówiłowspieraniaruchunie-
podległościowegowKrólestwie.Podobnienegatywnenastawieniezapanowałouin-
nychczynnikówrządowychmonarchii.
TakwięcstosunekwładzaustriackichdoNKNijegoideistawałsiędlaPolaków
corazbardziejniejasnyminiezrozumiałym.JanHupka,konserwatywnypolityk,
współpracownikKomitetuiprzyjacielJaworskiegonotowałzezdumieniemwswym
dzienniku:„Władzeaustriackie,zarównowojskowe,jakcywilne,jakgdybysięuwzię-
ły,byPolakówwAustriiwtejciężkiejchwilizniechęcać.Ciężkagłupotatychwładz
jestdlamnieniespodzianką”
95
.SamNKNzmuszonywypadkamiwojennymiprze-
niósłsiedzibęzKrakowadoWiednia.Całyczasdaremnieoczekiwanotunajakąś
otwartą,oficjalnąenuncjacjęrządulubcesarzawsprawiepolskiej.Tanienadchodzi-
ła.NiestrudzonyJaworskibombardowałmemoriałaminajwyższeurzędy,usiłując
wytłumaczyć,dlaczegokwestiapolskajesttakistotnadlaprzyszłościmonarchiioraz
wskazać,jakśmiertelnymzagrożeniemdlaniejjestpotęgaRosji.Boprzecieżniepo-
trzebawiele–przekonywał–wystarczywyciągnąćrękę,aowocczyliKrólestwoPol-
skie,samwpadniewdłoń.Wmemorialezpołowylistopada1914r.zapewniał,że
wKongresówceniemaPolaka,któryniepragnąłbyprzejśćpodaustriackiepanowa-
nie,gdybytylkomiałpewność,iżmonarchiamazamiarjejprzyłączenia
96
.Wgłowie
prezesarodziłysięiinnepomysły.Dostrzegającsprzecznościaustriacko-niemieckie,
sądziłżenależyjewykorzystaćdladobrasprawypolskiej.Doprowadzeniatakiejpo-
litykizachęcałtakżeinnychpolityków,przekonująciż„taktyczniejestwskazane,aby
AustrięstraszyćPrusami,któreidąpodhasłemniepodległościPolski”
97
.
Pókico,wszystkoszłojakpogrudzie.Jaworskiwdalszymciągubezskutecznie
usiłowałzachęcićAustriakówdowalkiorządduszwKrólestwiePolskim.Pozapisa-
94
ArchiwumNKN,mikr.100.210,s.105.
95
Zapisekz5XII1914r.J.Hupka,Zczasów,s.36.
96
BibliotekaPANwKrakowie,PapieryJanaHulewicza,teczka10351,l.2437.
97
W.L.Jaworski,Diariusz,s.3.
42
