Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODAUTORA
Ponadstolatminęłoodczasu,gdydwierewolucje-lutowa
(wmarcu)ipaździernikowa(wlistopadzie)1917r.zmieniłybieg
dziejówświata.NarodyupadłegoImperiumRosyjskiegousiłowały
wykorzystaćchwilędziejową,bywybićsięnaniepodległość.Nie-
którymsiętoudało,jaknaprzykładPolakominarodomkrajów
bałtyckich,innymnie,imimoichheroicznychnierazwysiłkówza-
garnęłojeimperiumczerwone,powstającewmiejscebiałego.Ludy
niemającejeszczewyrobionegogłębokiegopoczucianarodowego,
niepodejmowałypróbstworzeniawłasnejpaństwowości.Należy
imsiępamięć,gdyżrównieżprzeszłyprzezgehennęwojnynaob-
szarachbyłegoimperiumcarów.Polacy,którzystolattemuodegra-
lirolęnajbardziejpierwszorzędnądladziejówświata,zatrzymując
imperialnymarsznczerwonej”RosjikuzrewoltowanymNiemcom,
ukazanisąwksiążcezaledwieincydentalnie,nastykuzinnymina-
rodami.Polska,ówcześniPolacyiichdziełozasługująbowiemna
cośznaczniewięcejniżokołodwudziestostronicoweinformacje,co
maodbiciewistniejącejliteraturzenaukowej.
Otymjesttenszkic.Jegocelembyłoskonceptualizowaniete-
matówiproblemówjużpodejmowanych,alenadalotwartychna
historyczneinterpretacje.MógłbympowtórzyćzaJohnemLewi-
semGaddisem,znanymprofesoremYaleUniversity:nHistorycy
[…]złatwościąrozpoznająwiększośćporuszanychprzezemnie
kwestii,poczęścidlatego,żewdużejmierzeskorzystałemzich
pracy,apoczęścidlatego,żepowtarzampewnerzeczy,któresam
powiedziałemwcześniej”1.NiejesttopracaorewolucjiwRosji.Li-
teraturanaukowanatematsamejrewolucjiorazwojnydomowej
wRosjijestogromna,aletylkoniewielkajejczęśćpoświęconajest
narodomwRosjiowychczasów.Ogromliteraturywjęzykupol-
skimorazwwieluinnychjęzykachzmuszakażdegoautoradojej
1
J.L.Gaddis,Zimnawojna.Historiapodzielonegoświata,tłum.B.Pietrzyk,Kraków2007,s.10.
