Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Apokalipsaimelancholia
21
długbadacza,potrzebnesąconajmniejdwapokolenia,toznaczyoko-
łopięćdziesiątlat,poto,byrefleksjażalustałasięnośnaiprzyniosła
poważnekonsekwencjewkulturzezbiorowej.Pierwszapoprzeżytej
katastrofiegeneracjaodziedziczaprzecieżtraumęwywołanąmaso-
wąibezsensownąśmierciąrodziców,itylkonastępnadziedziczyżal
itęsknotę10.Przepracowanieowejtraumyjestzadaniemsztuki,która
dziękiswejzdolnościoddziaływanianaczłowiekajestwstaniezaofe-
rowaćsymboliczneoczyszczeniezgrzechówprzeszłościzewzględu
naprzyszłość.Wzasadziesekwencjaczasowawtymprzypadkunie
wydajesięcałkiemumowna,ponieważdoznanawprzeszłościtrau-
ma,któraniezostaławsposóbodpowiednipotraktowana,nieuwal-
niaczłowiekaipozostawiawstrefieswegowpływu.Literaturaisztu-
kamawyjątkowąumiejętnośćodtworzeniatego,codasięodtworzyć
tylkowformachsymbolicznychizależnych,jednocześniekojarzonych
zgłębokimiprzeżyciamiemocjonalnymi:
Niezależnieodtego,czyosobapogrążonawżałobiemafaktyidowodywo-
becprzeszłości,czyjejwspomnienia–toowocsamejwyobraźni,pracażalu
niezmiennieodtwarzaprzeszłośćwwyobraźni,tekście,komunikacjilub
przedstawieniu.Reprezentacjaprzeszłościczynigowspółczesnym,chociaż
wformienieszkodliwej,stosunkowobezpiecznejdlapodmiotu[…]11.
Wnaszkicowanymwyżejspołeczno-kulturowymkontekście
twórczośćOłesiaUlianenkizajmujespecyficznemiejsce.Pomi-
mowszystkichmożliwychkontrowersji,zpunktuwidzeniaktórych
możebyćinterpretowana,zwłaszczaestetyzacjichorób,perwersji,
śmierci,służycelomuzdrowieniamoralnegospołeczeństwanaważ-
nymzakręciehistorycznym–pofizycznymupadkukomunizmu,ale
naetapiejegodramatycznegomoralno-psychologicznegorozkładu
wpierwszychdekadachporoku1991,kiedyUkrainaodzyskaławol-
nośćizostałakrajemniepodległym.
10А.Эткинд,Kривоегоре.nамятьонепогребенных,aвториз.перевод
сангл.В.Макарова,Москва:НовоеAитературноеОбозрение,2016,s.13,277.
11Tamże,s.11.
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
