Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.Stronapodmiotowaczynuzabronionego
5.Stronapodmiotowaczynuzabronionego
49
Stronapodmiotowaczynuzabronionegotowinaijejodcienie.Czynzabronionymoże
byćpopełnionyzwinyumyślnejlubnieumyślnejorazztzw.winykombinowanej,która
odnosisiędoprzestępstwkwalifikowanychprzeznastępstwo.Oilewystępekmożna
popełnićzarównoumyślnie,jakinieumyślnie,otyledopuścićsięzbrodnimożnawy-
łączniewsposóbumyślny.
To,zjakiejwiny(umyślnejlubnieumyślnej)orazzjakimzamiarem(bezpośrednim
lubewentualnym)możebyćpopełnionekonkretneprzestępstwo,powinnowynikać
zprzepisuustawy.Winaumyślna(zob.art.9§1k.k.)możewystępowaćwjednej
zdwóchpostaci,amianowicie:
1)zamiarubezpośredniego-gdysprawcamazamiarpopełnieniaczynuzabronio-
nego,czylichcegopopełnić(dolusdirectus);
2)zamiaruewentualnego-gdysprawca,przywidującmożliwośćpopełnieniaczynu
zabronionego,natosięgodzi(doluseventualis).
Zamiarbezpośredniwiążesięnierozerwalniezchęciąpopełnieniaczynuzabronio-
nego.Chęćta,wyrażającaaspektwoluntatywny,łączysięzaspektemintelektualnym,
tj.świadomościąrealizacjiznamiontypuczynuzabronionego-niemożnaprzecież
czegośchciećbezwcześniejszegouświadomieniasobieprzedmiotuchęci.Wwypad-
kudrugiejpostacizamiaru,tj.zamiaruwynikowego,sprawcamożeprzewidywać,
żezamiastalboobokobjętegochęciąstanurzeczyzrealizujeinny,któryniejestjuż
objętychęcią.Czynnikiemróżniącymzamiarwynikowyodzamiarubezpośredniego
jestelementwoluntatywny,któryustawaokreślamianemgodzeniasięnapopeł-
nienieczynuzabronionego(postanowienieSNz13.05.2015r.,IIKK60/15,LEX
nr1755911).
Winanieumyślnapoleganatomiastnatym,żesprawca,niemajączamiarupopełnienia
czynuzabronionego,popełniagojednaknaskutekniezachowaniaostrożnościwyma-
ganejwdanychokolicznościach,mimożemożliwośćpopełnieniategoczynuprzewi-
dywałalbomógłprzewidzieć(art.9§2k.k.).
Worzecznictwiepodnosisię,iżdlaprawidłowegoustalenianieumyślnościniewy-
starczywskazanieogólnejnieostrożnościzachowaniasprawcy.Koniecznejestbo-
wiemwskazaniekonkretnejregułyostrożności,którazostałanaruszona,wwyniku
czegodoszłodopopełnieniaczynuzabronionego.Dlaprzypisaniasprawcyodpowie-
dzialnościzaprzestępstwonieumyślneniewystarczyrównież-cooczywiste-samo
stwierdzenie,żezachowałsięonnieostrożnie,niezbędnejestbowiemstwierdzenie,
iżbyłświadomtego,żeswoimzachowaniemmożezrealizowaćznamionaczynuza-
bronionego(przewidywałtakąmożliwość)bądźteż,żemożliwościtakiejnieprze-
widywał,choćmógłjąprzewidzieć(postanowienieSNz5.11.2014r.,VKK162/14,
LEXnr1573978).
KrzysztofEichstaedt
