Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zbrodniaiwystępek
47
wykazanie,iżsprawcawypełniłswoimzachowaniemwszystkieznamionaustawowe
typuprzestępstwa.Przybrakuchoćbyjednegozeznamionwopisieczynuprzypisa-
negoniejestdopuszczalneuznanieoskarżonegozawinnegopopełnieniazarzuconego
muprzestępstwa(postanowienieSNz1.12.2015r.,VKK351/15,LEXnr1938693).
Zpunktuwidzeniazasadynullumcrimensinelegeistotnejest,abyczynzabroniony
byłszczegółowookreślonyprzezustawę.Bardzodużeznaczeniematakżezakazsto-
sowaniawprawiekarnymanalogiiiwykładnirozszerzającejnaniekorzyśćsprawcy
(wyrokSNz4.04.2000r.,IIKKN335/99,Prok.iPr.-wkł.2000/9,poz.1).Chociaż
stosowanieanalogiijestdopuszczonewprawiekarnymprocesowym,tojużnieznaj-
dujeuzasadnieniawprocesieinterpretacyjnymnormprawakarnegomaterialnego,
ponieważmogłobytowefekciedoprowadzićdorozszerzeniaodpowiedzialnościna
zachowania,któreniezostałyjednoznaczniestypizowanewustawiekarnejjakoczyny
zabronione.
Wdoktrynieprawakarnegopojawiasiępogląd,żeprzestępstwemmożebyćwyłącznie
zachowanieczłowieka,któremapostaćczynu.Wynikaztegojednoznacznie,iż:
1)przestępstwomożepopełnićtylkoczłowiek(zwierzędomowelubżyjącenawol-
nościniemożepopełnićprzestępstwa);
2)tylkotakiezachowanieczłowiekamożestanowićprzestępstwo,którejestczynem
(M.Bojarski,J.Giezek,Z.Sienkiewicz,Prawokarne…,s.78).
3.Zbrodniaiwystępek
PolskiKodekskarnyrozróżniadwiekategorieprzestępstw:zbrodnieorazwystępki.
Definicjalegalnatychdwóchpojęćjestzawartawprzepisieart.7k.k.Zbrodniąjest
czynzabronionyzagrożonykarąpozbawieniawolnościnaczasniekrótszyniż3lata
albokarąsurowszą(art.7§2k.k.).Występkiemzaśjestczynzabronionyzagrożony
karąpowyżej30stawekdziennychalbopowyżej5000zł,karąograniczeniawolności
albokarąpozbawieniawolnościprzekraczającąmiesiąc(art.7§3k.k.).Wynikaztego,
iżotym,czykonkretneprzestępstwojestzbrodniączywystępkiem,będziedecydować
zagrożenieprzewidzianewsankcjidanegotypuczynuzabronionego.Wśródzbrodni
należywymienićprzedewszystkimzbrodnie:zabójstwa,gwałtuwobecmałoletniego
poniżejlat15,rozbojuprzyużyciubronipalnej,nożalubinnegopodobnieniebez-
piecznegoprzedmiotu.Najczęściejpopełnianewystępkito:wypadekdrogowy,spowo-
dowanieuszczerbkunazdrowiu,bójkaipobicie,kradzież,włamanie.Znamiennejest
to,żezbrodnięmożnapopełnićtylkoumyślnie,tzn.niemaprawnejmożliwości,aby
sprawcapopełniłjakąkolwiekzbrodnięzwinynieumyślnej.Odmiennieprzedstawia
sięjednaksytuacjazwystępkiem,którymożnapopełnićtakżenieumyślnie,jeżeliusta-
watakstanowi(zob.art.8k.k.).Zbrodniezagrożonesąsurowsząsankcją,jednaksam
faktzaliczeniadanegoczynuzabronionegodozbrodnilubwystępkuniemawpływu
naobostrzeniekarywramachsędziowskiegowymiarukary.
KrzysztofEichstaedt
