Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6.Konieczność,istotność,istotowość
Zatemzjęzykowegopunktuwidzeniaconajmniejniektórewłaściwości
konieczneniesąistotowe,abyćmożerównież(wpierwszymrozumieniu
istotności)niektóreistotnewłaściwościniesąkonieczne.Dotyczytozwłasz-
czawłaściwościnegatywnych.Naprzykładkoniecznąwłaściwościąliczb
parzystychjestto,żeniepotrafiąmówić.Niejesttojednakzapewneani
istotna,aniistotowawłaściwośćtychliczb.Jednakżewkontekstachfilozo-
ficznychprzymiotnikessentialzdajesięwystępowaćwznaczeniunistotowy”,
gdyżsemantycznieniejestzwiązanyzważnością,aleraczejzistotączy
esencją.Wewspółczesnejfilozofiitoczysięprzytymspórmiędzyzwolen-
nikamimodalanegoiniemodalnegoujmowaniaistoty.Dlatychpierwszych
istotowawłaściwośćdanegoobiektutotyle,cowłaściwośćkonieczna.Dla
tychdrugichistotowośćwłaściwościjakiegośobiektuzwiązanajestraczej
zpytaniemnWhatitistobethatthing?”,awięczbliżająsięonibardziejdo
drugiegozewskazanychpotocznychznaczeńistotności96.Nierozstrzygając
wtymmiejscukwestii,czyanalitycznymteoriomprawanależyprzypisać
modalneczyniemodalnerozumienieistotowości,rozpocznijmywywódod
próbyanalizywymaganiakonieczności97.
Koniecznewłaściwościprawasąprzeciwstawianewłaściwościomprzygod-
nym(kontygentnym).Jaksądzimy,określenienwłaściwościprzygodne”
możemiećdwojakąinterpretację98.
Popierwsze,właściwościprzygodnetotakiewłaściwości,któreprzysługują
tylkoniektórymporządkomprawnym,zuwaginp.naszczególnewarunki
historyczneczyspołeczne,wktórychtakieporządkifunkcjonują99.Taką
właściwościąjestnp.to,żeprzepisyprawnesąpublikowanewpostacido-
96DyskusjęmiędzymodalnymiiniemodalnymiujęciamiistotnościomawiająT.Robertson
iP.Atkins,Essential...Zob.D.Patterson,AlexyonNecessityinLawandMorals,RatioJuris
2012,Vol.25,No.1,s.52,przyp.8.Pattersontakżewskazujenato,żeAlexy(awięcadherent
niepozytywistycznej,leczanalitycznejkoncepcjiprawa)używapojęciakoniecznościwnieupo-
rządkowanysposób.
97Razunikategoproblemu,pisząc:nIwillleavethequestionofthekindofnecessityinvolved
unexplored”-J.Raz,OntheNature...,s.91.
98Oczywiściekontygentnośćnależyodróżnićodmożliwości.Właściwościkontygentnetota-
kiemożliwewłaściwości,któredefactosązrealizowane(aleniesąkonieczne).Natentemat
zob.B.Hale,Modality(w:)B.Hale,C.Wright(eds.),ACompaniontothePhilosophyofLan-
guage,Oxford1997,s.487in.
99Zinnegojednakpunktuwidzenia,np.przyprzyjęciuHeglowskiegopojęciakoniecznościhi-
storycznej,takiespecyficznewłaściwościpewnychporządkówprawnychmożnauznaćzako-
nieczne.Zagadnieniategoniebędziemyjednakrozpatrywali.
45
