Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
dzi,żechoćWoolftworzywizjęrzeczywistościtranscendentnejwobec
czasuiprzestrzeni,jednocześniepozostajeonawłącznościzżyciemi
opierasięnietylenamistycznymdoświadczeniu,ilenatwórczejwy-
obraźni.16RównieżPaulsellodzieramistycyzmWoolfzreligijnejotoczki
iutożsamiagobardziejzniewyrażalnościąswychwewnętrznychprzeżyć
iwrażeń,zpoczuciembezradnościjęzykadlaopisuobjawieniaprawdy
oistociebytu,oistnieniuwzoruukrytegozapozorami,coWoolfokreśla
mianemflczegośwrodzajuwaty”.17Kanemożejestnajbliżejprzypisania
Woolfquasi-religijnejduchowości,stawiająctezę,żeWoolfjakoateistka
nieprzyznawałasięotwarciedoreligijnychdoświadczeńimaskowała
swojemistycznedoznaniapodokreśleniemflchwilebycia”.Jednakjak
stwierdzaKane,mistycyzmwrzeczywistościpojawiasięnajczęściejwjej
twórczościjakodoznanieutratyflja”ipochłanianiaprzezcoświększego,
jakoistnieniepozaczasem,objawieniesensu,synestezja,któreprzybliżają
Woolfraczejdokoncepcjiteozoficznychniżreligijnierozumianejtrans-
cendencji.18
ZarazemobecnajestuWoolfświadomość,żeżyciestraciłodotych-
czasowyfundament,awspółczesnośćfltoepoka,kiedynajwyraźniejnie
jesteśmyjużmocnozakotwiczeni;wszystkowokółnasjestwruchu;sami
jesteśmywruchu”(CollectedEssays,flTheNarrowBridgeofArt”2:218),19
toczasrozpadu,gdyflwszystkiewięzyjednościzostałyzerwane”(2:219),
epokawątpliwościiniezgody,którajednakpotrzebujefljakiejśogólnej
siłyudającejformę”(2:219).Woolfświadomieodnosiłasiędosytuacji,
gdykwestiazrozumieniarzeczywistościzaczęłastanowićnierozwiązy-
walnyproblem,gdydotychczasowedefinicjeutraciływiarygodnośćipra-
womocność,gwarancjęzarównoabsolutu,jakiautorytetutradycji.Kapur
zwracauwagęnabrakuWoolfjednoznacznejocenyrzeczywistości,na
nieobecnośćformułydefiniującejżycie,podsumowującejiporządkującej
sprzecznościżycia(Kapur8).
WoolfwesejuflNowoczesnapowieść”opisujerzeczywistość,posłu-
gującsięmetaforamiaureoliiflpółprzejrzystejprzesłony”wokółludzi:
flŻycietoniejestszeregsymetrycznieustawionychreflektorów,życie
tojasnaaureola,półprzejrzystaprzesłonaotaczającanasodpierwszego
przebłyskuświadomościażdosamegokońca”(Pochyławieża,flNowo-
czesnapowieść”288).Metaforytepodkreślająontologicznieniepew-
nystatusżycia,jegoprowizoryczneistnieniemiędzypołowicznąmate-
16Hussey141.
17Paulsell252.
18Kane328,332–337.
19WszystkiecytatyzCollectedEssays(Vols.1–4.London:HogarthPress,1968)Virginii
Woolfzostałypodanewmoimtłumaczeniunajęzykpolski.
