Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Socjologiawiedzymedycznej
29
fachowymwudowodnionyfaktiWmiejscezwrotówwrodzaju„wydaje
się,żeś”pojawiająsiętwierdzeniawstylu„jesttakatak”iKolejnymeta-
pemkrążeniamyślijestksiążkapopularnaiTrafiającydoniejfaktnauko-
wyzmieniasięwbezosobowymprzedmiot–stajesięrzecząi(ś)Książka
popularnatworzyzezgodnegozaktualniepanującymsystememnauki
faktuudowodnionego–postaćbezpośredniopostrzegalnąiNiepoświę-
casięjużuwagidowodom,działaćzaczynająautorytetorazjęzykowa
formuła,że„uczeniodkryli,żeś”iodpowiedniaheroizacjaautorówod-
krycia(Rydlewski2016:131)i
Teinspiracjemogązpowodzeniembyćwykorzystanewbadaniach
zzakresusocjologiiwiedzywodniesieniudoróżnychdziedzinna-
ukiiFleckjednakżewykorzystywałswojekoncepcjegłówniewana-
lizachdotyczącychmedycynyiJaktwierdziBożenaPłonka-Syroka,
Fleck„posługującsięprzykładamizhistoriimedycyny,wskazuje,
żefaktynaukowemającharakterrelatywny,cośzostajebowiemza
faktuznane,utrzymujeówstatuswokreślonymczasiehistorycznym,
poczymtraciswąpozycjęjakozjawiskoplasującesięwewnątrzna-
uki”(Płonka-Syroka1994:56)iWPowstaniuirozwojufaktunauko-
wegoFleckpokazuje,naprzykładziekiły,jakwiedzaotejchorobie
związanabyłazczynnikamikulturowymi,którewyznaczałyramy
wyobraźninaukowejimedycznej(Fleck1986:25–47)iPolskimi-
krobiologwyróżniaczteryporządkiwiedzy–stylemyślowe–które
systematyzowaływkolejnychmomentachhistorycznychwiedzęna
tematkiły:mistyczno-etyczny,empiryczno-terapeutyczny,patoge-
netycznyietiologicznyiFleckowichodzioczywiścieopokazanie,że
wiedzamedycznaniejestzwiązanatylkozdanymiempirycznymi,
alerównieżzwpływemokreślonychprzedsądówczydominujących
teoriinatematświata,moralnościbądźludzkiegociała6i
6Doskonałąilustracjątakiegomyśleniaochorobachwkontekściepsy-
chiatriijestksiążkaJuliiSowyKulturowezałożeniapojęcianormalności
wpsychiatrii(Sowa1984)iAutorkapokazuje,żepomimousilnychprób
utożsamieniapsychiatriiznaukamiprzyrodoznawczyminadalwteoriach
odnoszącychsiędopsychikiczywnormach,zgodniezktórymilekarzewy-
konująswojąpracę,silnieobecnesązałożeniaocharakterzekulturowymi
Wtymsensie,zdaniemSowy,onormalnościipatologiiniedecydująjedynie
właściwościorganizmu,alerównieżwartości,interpretacjeczyznaczenia
dominującewdanejkulturzeiTaperspektywabliskajestwywodomFlecka,
gdyżzakładaonarównieżspołeczno-kulturoweuwarunkowaniewiedzyna
tematzdrowiaichorobyi
