Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zjednejjegostronyzgrupamiwodorotlenowymisąsiedniegopakietu.Ztego
względukaolinitcharakteryzujesiędużąspójnościąijestodpornynaczynniki
działającewkierunkurozsunięciaposzczególnychpakietów.Istnieniesilnychwią-
zańmiędzypakietamisprawia,żewodamautrudnionydostępizwilżajedynie
powierzchniękryształu.Dlategogruntykaolinitowezaliczasiędomałohydrofil-
nych,tzn.onaogółniskiejwilgotności,słabympęcznieniuimałejściśliwości.
Rys.3.2.Strukturakaolinitu:a)budowaatomowa,b)symbolicznyschematbudowy[14]
Montmorylonit
powstajewwynikuwietrzenia
tufówwulkanicznychwśrodowiskualkalicznym(pH≈8)isilniezasolonym.Mont-
morylonitjestskładnikiemcennegosurowca
bentonituiinnychziemodbarwiają-
cych.BentonitywPolscewystępująrzadko.Montmorylonitwystępujenajczęściej
jakodomieszkawwieluutworachilastych,np.:wniektórychiłołupkachkarboń-
skich,iłołupkachkredowychipaleogeńskichfliszukarpackiego,wiłacholigoceń-
skichokolicSzczecina,wiłachmioceńskichzapadliskaprzedkarpackiegooraz
wniektórychodmianachiłówplioceńskich[8].
Jegostrukturakrystalicznaskładasięzpakietówtrójwarstwowych,wktórych
pomiędzydwiemawarstwamitetraedrycznymijestzawartawarstwaoktaedryczna
(rys.3.3).Cechącharakterystycznąstrukturymontmorylonitujestto,żepowierzch-
nieelementarnychsąsiadującychzesobąpakietówsąobsadzoneprzezatomytlenu.
Jesttoprzyczynąsłabejwięzimiędzypakietami(anawetodpychania),coułatwia
wnikaniewprzestrzeniemiędzypakietoweznacznejilościkationówicząstekwody.
Wzwiązkuztymmontmorylonitywykazujądużezdolnościdopęcznienia,co
prowadzidozmianyodległościmiędzypłaszczyznowych.Zdolnośćpęcznieniazale-
żyodwłaściwościkationuwymiennegoiodciśnieniaparywodnej.Bardziejpęcz-
niejąmontmorylonitysodoweniżwapnioweczymagnezowe.Montmorylonity
21
