Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wzapisiewyznaczonychwartościpodajesięindekswskazującytemperaturę
próby,naprzykładRm
400(wytrzymałośćnarozciąganiewyznaczonawtempe-
raturze400°C).
1.2.Pomiartwardościimikrotwardościmetali
Próbytwardościsąnajczęściejstosowanymipomiarami.Wynikatoznastę-
pującychczynników:
−pomiarytwardościwykonujesięszybko,łatwo,dokładnie,
−obejmująniewielkieobjętości(nieznaczneuszkodzeniebadanychprzedmiotów
lubpróbek),
−mogąbyćniekiedystosowanenagotowychwyrobach,
−możliwośćprzeprowadzeniapomiarówwwarunkach,kiedybadaniainnych
własnościmechanicznychniemogąbyćprzeprowadzone,
−możliwośćustaleniazwiązkówmiędzytwardościąainnymiwłasnościamime-
chanicznymi.
Dobadańtwardościmetalistosujesiępróbypolegającenawgniataniuróż-
nychwgłębnikówwgładkąpowierzchnięprzyokreślonymobciążeniuiprzez
określonyczas.Twardośćmetaliistopówmożnaokreślićjakomiaręoporustawia-
negoprzywciskaniuwgłębnikalubmiarąoporuwzględemodkształceńtrwałych.
Próbytwardościklasyfikujesięwzależnościodrodzajuoporumateriałusta-
wianegopodczaspróby.Wyróżniamy:
−statycznepróbytwardości,podczasktórychopórmateriałuspowodowanydzia-
łaniemobciążeniastatycznegojestzwiązanyzodkształceniemplastycznym
(metodyBrinella,Vickersa,Knoppa,Grodzińskiego,Rockwella),
−dynamicznepróbytwardości,podczasktórychopórmateriałuwywołanydzia-
łaniemobciążeniaudarowegozwiązanyjestzodkształceniemplastycznymlub
sprężystym(Poldi,Shore),
−próbyzarysowania,wktórychopórmateriałujestzwiązanyzjegozarysowaniem.
Pomiarytwardościmajązastosowaniedo:
–kontroliwynikówprocesówtechnologicznychobróbkiplastycznej,obróbki
cieplnejicieplno-chemicznej,
–kontrolijednorodnościmateriału,
–szybkiegosortowaniagatunkówlubstanówmateriału,
–przybliżonejocenywytrzymałościnarozciąganieniektórychmateriałów.
Metodystatycznepolegająnastatycznymwciskaniuwgłębnika(jegorodzaj
zależyodsposobupomiaru)prostopadlewgładkąpowierzchnięprzyokreślonym
obciążeniuiprzezokreślonyczas.
Metodydynamicznepolegająnaudarowymdziałaniuwgłębnikanapowierz-
chniębadanegoprzedmiotu.
Wmetodziedynamiczno-plastycznejnajczęściejwykorzystujesięenergię
wyzwolonejsprężyny(przyrządBaumanna,przyrządPoldiego),awmetodzie
14
