Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYRODAICZŁOWIEK
38
wzmianachterenowychigruntowych–ziemiaiwoda,aleiwpowietrzu,na
costarożytniniezwracaliuwagi;dzisiajobliczasię,żenp.wulkanEtnanaSy-
cyliiwyrzucaznaczneilościtrującychgazów,wtymod1000do5000ton
dzienniedwutlenkusiarki.Zmianywywoływałynietylkosiłyprzyrody,ale
odbardzodawnawprowadzałjerównieżczłowiek,ujarzmiającnaturęiprzy-
stosowującjejelementydoswoichpotrzeb,czylistosowałmeliorację.Wjed-
nychokolicachwalczonoodwiekówznadmiaremwodywgruntach,win-
nych–odczuwanobrakwilgociiwody,musiaławięcmyślirękaczłowieka
Dpoprawiaćnaturę”izaopatrzyćwwodępozbawionejejtereny.Jakwinnych
dziedzinach,takiwtejodbicietegobardzodawnegozjawiskaodnajdujemy
jużwmitach:przecieżHerakles,majączazadanieoczyszczeniestajniAugia-
sza,wykonałjenadspodziewanieszybkodziękitemu,iżzmieniłodpowiednio
kierunekwodyrzekiPenejoswElidzieiskierowałjejstrumienienamiejsce
swejpracy;takiewłaśniemetodystosowano,ilekroćchodziłooodwodnienie
jakiejśokolicy.PierwsząpotwierdzonąprzezŹródłapróbąodwodnieniaba-
gnistychterenów,awięcdziałaniemzmyśląoochronieśrodowiska,byłypra-
ceprowadzonewokolicymiastaOrchomenoswBeocjizalewanejprzezwody
jezioraKopais,położonego100mn.p.m.;jeziorotowprawdzieodprowadza-
łonaturalnymipodziemnymikanałamiswojewodydomorza,jednakjesie-
nią,przywzmożonychopadachatmosferycznych,wodyjeziorastawałysię
niebezpiecznedlaterenów,którezalewały,iszkodliwedlazdrowialudzkiego,
gdyżpowstawałymalarycznebagna.Niebezpieczeństworosłozbiegiemcza-
su,gdyżkanałystawałysięzamuloneiutrudniałyprzepływwody.Pierwsze
próbyuregulowaniaprzepływupodjęlimieszkańcyzagrożonychterenówjuż
w2.połowieIItysiącleciap.n.e.;przystąpionodooczyszczaniazamulonych
ibudowysztucznych,dodatkowychkanałów.Zabytkiwformieresztekmu-
rów,grobliikanałówświadczą,żewViIVw.p.n.e.prowadzonorównieżpra-
ceprzyusuwaniuzamuleniaiodprowadzaniuwodydopodziemnych,natural-
nychlubsztucznychkanałów.WIVw.p.n.e.kierowałtymipracamiKrates
zChalkis,inżynierAleksandraWielkiego.Natomiastznazwiskiemfilozofa
EmpedoklesazAgrygentu(Akragas)wpołowieVw.p.n.e.łączysiębudowa
zapórwodnychiuregulowaniebiegustrumieniwSelinuncienaSycylii;
wdeltachprzepływającychtamrzekpowstawałymoczarowate,niezdrowete-
reny,ponieważprzedostawałasięwodamorska;odprowadzanowięcnadmiar
wodydoinnejrzeki,zabezpieczającwtensposóbdeltę.Pracetegorodzaju
powtarzanoprzezwieki,itaknp.wVw.p.n.e.rozpoczętopracenaduregulo-
waniemmałejrzekiIlissoswAtenach,akontynuowanojejeszczewczasach
rzymskichdopanowaniaHadriana.WIVw.p.n.e.Chajrefonesmiałprzepro-
wadzićodwadnianieterenówwokolicyEretriinaEubei.Zabezpieczanorów-
nieżbudowlewznoszonenaterenachmoczarowatychlubzagrożonychwodą
podgruntowączynawetdeszczowąwtensposób,żebudowanokanałyizakła-
danodreny;przykłademtakichpracmożebyćodprowadzeniewVw.p.n.e.
