Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
Jednązważniejszychdlaniegosprawbyłowydanieogromnej
powieściMiazga.Pracowałnadniąodpoczątkulatsześćdziesiątych,
niebeztrudności,gdyżpodczaswizytywNiemczechukradzionomu
częśćrękopisuinieudałosiętychpartiiodzyskać.Ostatecznykształt
utwóruzyskałpo1968roku,gdykryzyswrelacjachmiędzywładzą
aspołeczeństwemstałsięszczególniewidoczny.Powieśćzostała
złożonawpaństwowymwydawnictwie,alenegocjacjewsprawie
skrótówidalekoposuniętychzmianwtekścieprzeciągałysię,
adecyzjazapadałanaszczebluWydziałuKulturyKomitetuCentral-
negoPZPR.WtejsytuacjipisarzzaproponowałdziełoJerzemu
Giedroyciowi,aletenoceniałjekrytycznieiniechciałsięzde-
klarować.TymczasemAndrzejewskiwciążzabiegałodrukwKraju,
godzącsięnawetnazmiany,bylepowieśćznalazłasięwrękach
czytelników.Dzieło,znanezmałychfragmentówpublikowanych
w,,Twórczości,,,stałosięlegendarne.,,Cokolwiekstaniesięzpowieś-
ciąAndrzejewskiego,jakkolwiekbędzieprzyjętapowszystkich
amputacjach,jejtytułowiniktnieodmówicelnościiprzenikliwości,,
–zapisałGustawHerling-GrudzińskiwDziennikupisanymnocą
(17grudnia1972).
Brakpublikacjitegoutworuuniemożliwiałteżpisarzowi
zamknięciepewnegoetapuartystycznegoiideowego.Wreszcie
Miazgazostałaopublikowanaw1979rokunakłademNOW-ej,
wniewielkimnakładzierozprowadzanymwśródzaufanych.Tekst
złożonowtrzechtomach,odbityniewyraźnienastrasznejjakości
papierze(pamiętam,żeczytaniegowtejpostaciwymagałosporego
poświęcenia).Pisarzniezaprzestałstarańonormalnąedycję,
zwłaszczażewokresiepierwszej,,Solidarności,,,podwpływem
postulatówzwiązkowychinaciskówspołecznychrygorycenzuralne
zostałyznacznierozluźnioneiwynegocjowanorównieżzaznaczanie
wtekścieupustek,miejsc,wktórychnastąpiłaingerencjacenzury.
Decyzjęodrukupodjętow1981roku,13grudniawprowadzonostan
wojenny,pozwolenienapublikacjęniezostałojednakcofnięte.
EkipieJaruzelskiegoniezależałojużnapodtrzymywaniuoddawna
martwejideologii,aostrzekrytykiodnosiłosięraczejdospraw
zprzeszłości.Wtensposóbw1982rokupolskiczytelnikmógłdostać
dorąkutwórukończony12latwcześniej,znielicznymiingerencjami,
oznaczonymimyślnikami[–––––].
20
