Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Chaosprzestrzenny
obniżeniesprawnościprocesówspołeczno-gospodarczychorazjakościżycia.Autorzy
zaznaczają,żechaosprzestrzennynależyteżwiązaćzezłąinieefektywnąorganizacją
przestrzennąróżnychformdziałalnościczłowieka,atakżezkolizjąfunkcjiprzyrodni-
czych,społecznych,gospodarczych,niewłaściwymużytkowaniemterenuorazdyshar-
moniąiniskąestetykąkrajobrazu.Takszerokieujęcieumożliwiaróżnicowaniekosztów
chaosuprzestrzennego.
Należystwierdzić,żepowyższeujęciewciążpozostajekluczowympunktemodnie-
sieniawdyskusjachnaukowych.Termintenpowinienbyćmożliwienajszerzejdyskuto-
wanyrównieżwsferzepraktycznej.Zdefiniowaniezwiązanychznimproblemówicech
chaosuprzestrzennegojestbowiemkluczowetakżezperspektywykonkretnejgminy.
Wtymujęciuwątpliwe(alepotrzebne)sąpróbyprzeniesienia„chaosuprzestrzennego”
dodyskusjiprawnej.TerminchaosprzestrzennyniewystępujeaniwUstawiezdnia
27marca2003r.oplanowaniuizagospodarowaniuprzestrzennym,aniwinnychak-
tachprawnych.Czasamijednakprzywołujesięgoworzeczeniachsądowych.Przykła-
demmożebyćwyrokWojewódzkiegoSąduAdministracyjnegowOlsztyniezdnia
9marca2021r.(IISA/Ol23/21).Zgodnieznimdopuszczeniewplaniemożliwości
wydzieleniadziałekbudowlanych,którychniebędziemożnazabudować,należyuznać
zaniezgodnezzasadąładuprzestrzennegoidobrąpraktykąplanowaniaprzestrzen-
nego,tworzytobowiemrodzajchaosuprzestrzennegoimożeprowadzićdokonflik-
tówspołecznych.WojewódzkiSądAdministracyjnywWarszawiewwyrokuzdnia
19marca2020r.(IVSA/Wa2427/19)uznał,żewyłączającwplaniedopuszczalność
nowejzabudowynaww.terenach,organstworzyłspójnązestudiumorazzgodnązpo-
trzebamiochronywalorówkrajobrazowychiśrodowiskakoncepcjęprzeciwdziałania
niekontrolowanemuchaosowiprzestrzennemuwgminieatrakcyjnejinwestycyjnieze
względunauwarunkowaniaprzyrodnicze,tworząctymsamymwarunkidlazrówno-
ważonegorozwojugminy.
Zperspektywyurbanistycznejniniejszeujęciasąbardzonieprecyzyjneifragmenta-
ryczne(wwieluorzeczeniachpowtarzasięnp.dziwnesformułowanie„tworzytorodzaj
chaosuprzestrzennego”).Chaosprzestrzennywtymujęciusądyrozumiejąogólniejako
przeciwieństwoładuprzestrzennego.Mimoszczegółowychwątpliwościodnośniedosfor-
mułowańnależypozytywnieocenićtegorodzajupróbyodniesień.Zarównowpraktycz-
nym,jakitypowoprawnymujęciutrudniejszebywazrozumienie/wyodrębnienie„kre-
owaniaładuprzestrzennego”.Znaczniebardziejzauważalnejest„ograniczaniekosztów
chaosuprzestrzennego”.Równieżtegotypudziałaniazasługująnapowiązaniezinteresem
publicznym.Wskazaneproblemysąsukcesywnierozwijanewliteraturzenaukowej(Man-
tey,Pokorski,2020;Śleszyńskiiin.,2020;Lityński,Hołuj,2021).
Postulowanymrozwiązaniemjestrównieżpróbaprzenoszeniatezpolskiejdyskusji
oładzieprzestrzennymichaosieprzestrzennymdodyskusjimiędzynarodowej.Możeto
byćistotnympunktemodniesieniadlarozważańoprawidłowejorganizacjiprzestrzeni,
zrównoważonymrozwoju,sprawiedliwościprzestrzennejczyprawiedomiasta.Szersze
akcentowanieperspektywyzwiązanejzchaosemprzestrzennymmożenawetsłużyćdo
bardziejprecyzyjnego(iproblemowego)ujęciawskazanychpowyżejkoncepcji.
