Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COnDORCETAMETODA
niaciszywyborczejjeststworzenie→wyborcommożliwościspokojnejocenyoferty
wyborczej,zastanowieniasięiprzemyśleniaichdecyzjiwyborczychwwarunkach
wolnychodagitacjiwyborczej.Kodekswyborczy(takzresztąjakwszystkiepoprzed-
nioobowiązującepolskieustawywyborcze)stanowi,iż→kampaniawyborczazostaje
zakończonana24godzinyprzeddniemgłosowaniaorazżeodzakończeniakampanii
wyborczejażdozakończeniagłosowaniazabronionejestprowadzeniewjakikolwiek
sposóbagitacjiwyborczejnarzeczkandydatówilistkandydatów.Wokresieciszy
wyborczejzabronionejesttakżepodawaniedowiadomościpublicznej-naterytorium
RzeczypospolitejPolskiej-wyników→przedwyborczychbadańopiniipublicznej
dotyczącychprzewidywanychzachowańwyborczychi→wynikuwyboróworazwy-
nikówsondażywyborczychprzeprowadzanychwdniugłosowania(zob.→sondaże
przedwyborcze).Niestanowizabronionejwczasieciszywyborczejagitacjikampania
„profrekwencyjna”,którejcelemjestzachęceniewyborcówdoudziałuwgłosowa-
niu.Naruszeniezakazuprowadzeniaagitacjiwyborczejwtrakcieciszywyborczej
stanowiwykroczenieskutkująceodpowiedzialnościąkarną,zagrożonekarągrzywny.
Natomiastzłamaniezakazupodawaniawtrakcieciszywyborczejdowiadomościpub-
licznejwynikówprzedwyborczychsondażystanowiprzestępstwozagrożonegrzywną
od500tys.do1mlnzł.[A.S.]
condorcetametoda
jedenz→większościowychsystemówwyborczych,opracowanywXVIIIw.przez
członkafrancuskiejAkademiiNauk,filozofa,matematyka,ekonomistyidziałaczapo-
litycznegoJeanaCondorceta(pełnenazwisko:JeanAntoineNicolasCaritatmarkizde
Condorcet)wodpowiedzinaniedoskonałości→systemuwiększościwzględnej.Punk-
temwyjściakoncepcjizaproponowanejprzezCondorcetabyłozałożenie,żewybory
majądoprowadzićdowyboru„obiektywnie”najlepszegospośródstartującychkandy-
datów.Bytoosiągnąć,→wyborcapowinienporównywaćkandydatów,konfrontując
ichzesobąwewszystkichkonfiguracjach.Zwycięzcąbędzieten,któryjestnajczęściej
przedkładanyjakolepszywporównaniuzewszystkimpozostałymikandydatami.Jest
totzw.zwycięzcawsensieCondorceta.Zkoleitenkandydat,którywtakimporów-
naniuwypadnienajgorzej,jestprzegranymwsensieCondorceta,czylijestspołecznie
nieakceptowany.ImplementacjazałożeńCondorcetawymaga,by→systemwyborczy
dawałgłosującymmożliwośćwyrażaniaswojejopiniiwsystemieporównywaniakaż-
degokandydatazkażdym.Pozaznacznympoziomemskomplikowaniacałejprocedury
wprzypadkuwiększejliczbykandydatówmetodaCondorcetajestobarczonabardzo
poważnąwadąnagruncie→teoriiwyboruspołecznego.Wpewnychsytuacjachmoże
bowiemprowadzićdocyklicznościwynikuwyborczego.
Przykład.Preferencjewyborczetrzechgłosującychwyglądająnastępująco.Wybor-
ca1przedkładakandydataAnadB,aBnadC.Jegorelacjapreferencjimakształt
A>B>Cijestprzechodnia(jeśliAjestlepszeodB,aBjestlepszeodC,tologiczne,
żerównieżAjestlepszeodC).Zkoleiwyborca2maukładpreferencji:B>C>A,
awyborca3:C>A>B.Wrezultaciewynikwyglądanastępująco:A>Bprzedkłada
dwóchwyborów(wyborca1i3),A>Cjeden(wyborca1),B>Ajeden(wyborca2),
C>Bjeden(wyborca3),B>Cdwóch(wyborca1i2),C>Adwóch(wyborca2i3).
Okazujesięwięc,żemimoiżwoceniewiększościA>BiB>C,towbrewwyni-
kającejzlogikikoniecznościuznania,żeA>C,okazujesię,żezdaniemwiększości
29
