Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI.Legitymizacjawładzyisystemupolitycznego–aspektyteoretyczne
walinyładupolitycznegoiwjakimstopniu.Przykładowo,jeślijesttosys-
temdemokratyczny,toiluobywateliuznajedemokracjęzadobry,czywręcz
najlepszysystemsprawowaniawładzy.Napłaszczyznęideologicznąmożna
spojrzećtakżeprzezpryzmatwcześniejopisanychpoziomówlegitymizacji.
Wpierwszejkolejności,przedmiotemanalizystaćsiępowinnakwestiauzna-
niawartościideowychcałegosystemupolitycznego.Następnie,postrzeganie
tychwartościwpraktycefunkcjonowaniasystemu.Natympoziomiepłasz-
czyznyideologicznejchodzioto,czyobywateleuznają,żewartościsąreali-
zowalneiczysąpraktycznieurzeczywistniane.Inaczejrzeczujmując,tosfera
ocenyjakościaksjologicznejfunkcjonowaniasystemu.Wreszcie,napoziomie
odnoszeniasiędoelityrządzącej,kwestiąnajistotniejsząbędzieuznanielub
nietego,czyelitystosujewspomnianewyżejnaczelnewartościpolityczne
wswoimdziałaniu.
Płaszczyznaproceduralnaodnosisiędosferyregułwyznaczającychsposób
sprawowaniawładzyifunkcjonowaniesystemupolitycznego,czyligeneralnie
przepisówprawnych,normzwyczajowychiwzorówpostępowaniawyznaczo-
nychprzezdominującytypkulturypolitycznej.Iznowu,tapłaszczyznaana-
lizylegitymizacjipowinnabyćprowadzonawsposóbuwzględniającywszystkie
poziomyuznawaniasystemuiwładzyjakoprawowite.Dotyczyćtobędzie:po
pierwsze–zakresuakceptacjiprzezobywateliogólnychregułwyznaczających
sposóbsprawowaniawładzy,podrugie–ocenypraktykiwstosowaniureguł/
procedurwramachsystemu,potrzecie–ocenyprzezspołecznośćpaństwową
przestrzeganiareguł/procedurprzezelitęrządzącą.Możnabypowiedzieć,że
międzydrugim,atrzecimpoziomemlegitymizacjiwpłaszczyźnieprocedural-
nejwystępujeiunctim.Takjednakniemusibyć.Nietylkoteoretyczniemożna
sobiewyobrazić,aletakżespotkaćwpraktycepolitycznejsytuacje,gdyelita
rządzącaprzestajeprzestrzegaćregułwyznaczonychwsystemiepolitycznym
jakoobowiązujące,cospotykasięznegatywnąocenąotoczeniasystemu.Jed-
nakjeżeliprocedurysystemudziałająprawidłowo,złamaniezasadzostaje
skorygowane(np.poprzezdziałaniewładzyustawodawczej,instytucjekon-
trolne,czywładzęsądowniczą)ispotykasiętozpozytywnąocenąwiększości
obywatelio
Płaszczyznabehawioralnatoodnoszeniesiędosystemupolitycznego
przezobywatelipoprzezzachowania,któresąemanacjąlegitymizacjisystemu
iwładzylubświadectwembrakuprzekonania,codoprawowitościtychże.
Przypierwszympoziomieprzecinającympłaszczyznębehawioralnąsprawą
nadrzędnąjestto,czyobywatelewswojejwiększościsąprzekonani,codo
możliwościwpływunapolitykę,czyteżnie,orazczygotowisądowyrażania
poparciadlanaczelnychwartościpolitycznychsystemu.Nadrugimpoziomie,
chodziokwestęzasięgu,zakresuiuznawanychformpartycypacjipolitycznej.
