Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Strukturaetniczna15
Ottomańskiego–przedewszystkimwSarajewie,Belgradzie,Skopju,Prizrenie,Bitoli,Salonikach,Stambulel
KrymczacyzamieszkiwaligłówniemiastaimiasteczkaKrymulWGrecjiżyliRomanioci,którzytworzyli
takżemieszanespołecznościrazemzSefardyjczykamilWeWłoszech,nawyspieKorfuoraznaterenachIstrii
iWyspDalmatyńskich,któredozakończeniaIIwojnyświatowejnależałydoWłoch,zamieszkiwaliposiadający
własnąoryginalnąkulturęŻydziwłoscylWwynikuIIwojnyświatowejzdecydowanawiększośćŻydówzostała
wymordowana,zaśznacznaczęśćtych,którzyprzeżyli,niepowróciłanigdydoswychdawnychsiedziblInni,
ponieudanychpróbachrozpoczęciawnichżyciananowo,czasemzpowodunowychprześladowań,udalisię
naemigrację,główniedoIzraelaiUSAl
Natomiastwmiastachimiasteczkachnapołudniowo-wschodnichKresach,wdzisiejszejRumunii,wzachodniej
ipołudniowo-zachodniejUkrainie,naKrymieipraktyczniewewszystkichmiastachczarnomorskichniegdyś
żyłydośćznacznespołecznościOrmianlObecnieliczbaOrmianwEuropieŚrodkowo-Wschodniejjestznikomal
WieluznichzginęłowtrakcieIIwojnyświatowejzrąkNiemcówiukraińskichnacjonalistów,wieluinnychudało
sięnaemigrację,pozostaliuleglirozproszeniul
Źródło:opracowaniewłasne(JakubPieńkowski)l
Przedstawionenapowyższymrysunkugrupyetnicznelubregionalneztendencją
doetnizacjiróżniąsięmiędzysobąpodwielomawzględami,takimijak:(a)liczebność:
małeidużegrupy(vide:KaraimiversusŁemkowielRusini);(b)stopieńzwartości
terytorialnej:zwarteterytorialniegrupyigrupyterytorialnierozproszone(vide:
PomacyversusAromuni);(c)występowaniewjednymlubwwiększejliczbiepaństw
(vide:SeklerzyversusŁemkowie);(d)udziałczynnikareligijnegowdefiniowaniu
tożsamościetnicznej(znaczący,nieznaczący)(vide:Pomacy,Torbesze,Boszniacy,
Karaimi,Ormianie,StaroobrzędowcyversusŚlązacy,Cyganie);(e)posiadanielub
nieposiadanieodrębnegojęzyka(Kaszubi,Arwanici,OrmianieversusTorbesze,
Pomacy);(f)strukturaspołeczno-ekonomicznaludności(odspłaszczonejdosilnie
zhierarchizowanejizróżnicowanej)(vide:Wołosi,PomacyversusŚlązacy,Ormianie);
(g)posiadanielubnieposiadanieemigracjinaZachodziepropagującejideęnarodową
(vide:ŁemkowieversusPomacy);(h)stosowaniepokojowychlubniepokojowych
metodwalkioniepodległośćlautonomięobecnielubwniedawnejprzeszłości(vide:
ŚlązacyvslGagauzi);(i)budowanietożsamościzbiorowejnabazieetnokulturowejl
religijnej(więzikrwi)lubnabazieregionalnej(więziterytorialne)(vide:Karaimi,
StaroobrzędowcyversusŚlązacy,Morawianie);(j)dążenielubniedążeniedoautonomii
politycznej(vide:Ślązacy,MuzułmaniezSandżakuversusPomacy,Torbesze);(h)po-
ziomnunarodowienia”:odgrupetnicznychozalążkowejświadomościnarodowej
dogrupowzględniesilnierozwiniętejsamoświadomościnarodowej(vide:Huculi,
BojkowieversusŁemkowie,Tatarzy,Serbołużyczanie)l
EuropaŚrodkowo-WschodniazprzełomuXIXiXXwiekuiregionanalizo-
wanywtychsamychgranicachzpoczątkulat90.XXwieku(niezależnieodzmie-
niającychsięgranicpolitycznych)różniąsięodsiebieznaczącopodwzględem
etnicznymlSkalazmianpotencjałuposzczególnychgrupnarodowychjestbardzo
wyraźna:członkówjednychnarodówzdecydowanieprzybyło,potencjałinnychna-
rodówuległradykalnemuobniżeniulWkilkuprzypadkachnastępujeprzejścieod
