Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zróżnicowana.Obokwysokowyspecjalizowanychgospodarstwrolnych(które
dominująwpółnocnejizachodniejczęściPolski)funkcjonująmałegospodar-
stwarolneprowadząceprodukcjęekstensywną.Codrugiegospodarstworolne
wPolscecharakteryzujesiępowierzchniąużytkówrolnych1-5ha.Największy
ichodsetekwystępujewwojewództwachmałopolskim(80,9%)ipodkarpackim
(80,0%)(GUS,2018a).Wynikatozuwarunkowańhistorycznych.Południowo-
wschodnieregiony,leżącewzaborachrosyjskimiaustro-węgierskim,znajdo-
wałysiępodwpływemodmiennejpolitykigospodarczejispołecznej.Istotnym
czynnikiemdeterminującymcharakterobecnejstrukturyagrarnejbyłyzasady
uwłaszczenia,awGalicjitakżespecyficznedziedziczenieskutkująceogromnym
rozdrobnieniemgruntów(Baran-Zgłobicka,2017).Takiegospodarstwaniesą
konkurencyjnedlagospodarstwwiększościkrajówUniiEuropejskiej.Ponadto
wadliwastrukturaprzestrzennagospodarstwajestniekiedyprzeszkodą(często
poważną)wuzyskaniuwsparciafinansowegowpostacipłatnościbezpośrednich
dogruntówrolnychczypremiinazalesianiegruntów.Stądteżdlazachowania
iwzrostukonkurencyjnościpolskiegosektorarolnegoniezbędnesądziałaniana
rzeczpoprawystrukturyobszarowejgospodarstwpoprzezudzielaniepomocyna
scaleniagruntówrolnychileśnych.
Współcześnietakjednoznacznepowiązanieobszarówwiejskichzrolnictwem
niewydajesiębyćuzasadnione(Czarnecki,2009).Szerzejobszarwiejskiopi-
sujeEuropejskaKartaObszarówWiejskich(1997),zgodniezktórąjesttoteren
położonywewnątrzterytoriumlubterenprzybrzeżny,obejmującyrównieżwsie
imałemiasteczka,naktórymprzeważającaczęśćgruntówwykorzystywanajest
dlapotrzeb:rolnictwa,leśnictwa,hodowlirybnejirybołówstwa,działalnościgo-
spodarczejikulturalnejmieszkańcówtegoterenu(rzemiosło,przemysł,usługi),
rekreacjipozaterenamimiejskimi(lubrezerwatówprzyrody)orazinnych,takich
jakbudownictwomieszkaniowe.Częścirolnicze(łączniezleśnictwem,hodowlą
rybirybołówstwem)inierolniczeobszarówwiejskichtworząodrębnąjednostkę
wstosunkudoobszarówmiejskich.
Obszarywiejskieróżniąsięwystępowanieminatężeniemcechjedefiniu-
jących(Stanny,2014).Przedewszystkimdotyczytointensywnościisposobu
użytkowania,stanuzagospodarowaniaprzestrzeni,poziomurozwojuspołeczno-
gospodarczego,stanuśrodowiskaprzyrodniczegoiwalorówkrajobrazowo-kul-
turowych.Tozróżnicowanieobszarówwiejskichpokazująklasyfikacjeitypolo-
gieprzedstawionewwielupracachnaukowych(np.Bański,2012,2014,2017;
Czarnecki,2010;RosneriStanny,2014;Stanny,2013;ŚleszyńskiiKomornicki,
2016).WedługBańskiego(2017)istotnymiichwyróżnikamisą:
-specyficznyotwartykrajobraz,
-stosunkowoniskagęstośćzaludnienia,
-przewagaludnościzwiązanejzsektoremrolnictwaileśnictwa,
-tradycyjnystylżycia(bliskinaturze)izwyczaje,
12
