Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rialtelewizyjnypodtymsamymtytułem,napisałotychżoł-
nierzach:nNiebyłoludziciężejdoświadczonychprzezlos.Nie
byłotwardziejstojącychprzyswejpolskości.Niebyłożołnierzy
spokojniejszychpodogniemibardziejzawziętychwnatarciu.
Wiemotymniezesłyszenia,leczwłasnychobserwacji[...].
GustlikJeleńzzałogi«Rudego»jestskromnymhołdemliterac-
kim,złożonymżołnierzompolskimznajbardziejpogmatwa-
nychdrógkuwolności,kuPolsceludowejwiodących”2.
PrzymanowskiprzypominateżlosyFranciszkaKlimyzBabic
podRaciborzem,któryzostałaresztowanywpierwszym
dniuwojnyprzezpolskikontrwywiadiosadzonywBerezie
Kartuskiej;oswobodzonypowejściudoPolskiwewrześniu
1939rokuArmiiCzerwonej,przedostajesiędoAnglii,potem
skaczenaterenPolskijakocichociemnyiwalczywpowstaniu
warszawskim.WymieniaJanaSmuszazPszczynyiRudolfa
PrzewdzingazChorzowa,zktórymiprzeprawiałsięna
PrzyczółekCzerniakowski.PowojnieodesłałrodzicomSmusza
jegolegitymację,żebywiedzieli,iżzginąłwpolskimmundu-
rze.WreszciewspominaJanaSkutelęzŁazisk,najsłynniejsze-
gozwiadowcę1ArmiiWojskaPolskiego,którydokońcawojny
wziąłdoniewoli128jeńców3.
Zapłaconyrachunek
KolejnewieścioJanieSkuteliznajdujęwksiążceRyszarda
HajdukaPogmatwanedrogi,którajestrzeczywistymidotego
pierwszymprzewodnikiempozawiłychdrogachŚlązakówwcza-
siedrugiejwojnyświatowej.Hajdukopowiada,jaktoosiem-
nastoletniJanSkutela,synekzŁaziskŚląskich,wlistopadzie
1939rokunawłasnąrękękontynuowałnwojnę”zNiemcami,
wybijającwMikołowiepółcegłówkamioknahitlerowskimfunk-
cjonariuszompartyjnym,ażgoktóregośdniaprzydybali,stłu-
2J.Przymanowski,WstępdoksiążkiR.HajdukaPogmatwanedrogi,
WydawnictwoMinisterstwaObronyNarodowej,Warszawa1976,s.6.
3Tamże.
20
