Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestuważaćŚlązakówzapół-Polaków,zjawnymilubukrytymi
sympatiamiproniemieckimi.ZkoleiŚlązakówtepomówienia
utwierdzająwprzekonaniuoodwiecznejnśląskiejkrzywdzie”,
owyzyskiwaniuŚląska,traktowaniugojakowewnętrznejkolo-
niiipatrzeniunaŚlązakówzgóry3.
Kilkalattemuprof.JanMiodekwpolemiceztymi,któ-
rzymylnieidentyfikująŚląsk,zwróciłuwagęnainteresują-
cefakty:nPolszczyznaśląskaprzetrwałanaGórnymŚląsku
zOpolszczyznąwstanienieruszonym.Do1945r.słyszałosię
jąciągleweWrocławiu,wSycowie,OleśnicyczyMiliczu,ale
niewątpliwabyłajużtutajzdecydowanaprzewagaetnicznego
ijęzykowegożywiołuniemieckiego.Przybyliw1945rokuna
ŚląskludziezróżnychstronPolskidołączyliwOpolu,Koźlu,
KatowicachczyChorzowiedopolsko-śląskiegosubstratuję-
zykowego.WeWrocławiu,wWałbrzychu,wJeleniejGórze,
wLubaniuczyLegnicy,gdzieprzezlatastykalisięzNiemcami
iichjęzykiem–doczasuwysiedleniatychostatnich–stworzy-
liowiludziezewsządponadregionalną,standardowąpolszczy-
znębezjakichkolwieknaleciałościregionalnych.
Ipowstałetniczno-językowyparadoks:whistorycznienaj-
starszejczęściŚląskaniktdziśniemówiśląskągwarą,słychać
jąnatomiast,itobardzowyraźnie,wczęścimłodszej”4.
Porawięcnawyjaśnienie,kogowtejksiążceuznajęzaŚlązaka.
ZgadzamsięzJanemGoczołem,poetąiŚlązakiemzkrwiiko-
ści,któryonegdajpowiedział:„Najkrócejzaśchybamożnapo-
wiedzieć,żebycieŚlązakiemzpewnościąniewynikazmiejsca
zamieszkania.Nawetniezmiejscaurodzenia.Botosąfaktyze-
wnętrzne,fizyczne.Ślązakzaś(takjakMazur,góralczy–zin-
nychrejonów–Saksończyk,GaskończykczyBretończyk)to
stansamoświadomości.Samoświadomościhistorycznej,samo-
świadomościkulturowej,wjakimśsensierównież–społecznej
3L.M.Nijakowski,NadciągająŚlązacy.Czyistniejenarodowośćśląska?,
WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2004,s.7–8.
4J.Miodek,GdziejestŚląsk,nPolityka”2001,nr35.
11
