Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zprzedstawionejocenymożnazatemwnioskować,żeSardoubyłkome-
diopisarzem,jakiegowtymczasieoczekiwałaipubliczność,iteatreuropejski
połowyXIXstulecia.WWarszawiekomedienajpopularniejszegofrancuskie-
goautora,jaknaprzykład:RodzinaBenoiton(1867),Nasinajserdeczniejsi(1868),
Safanduły(1870)czyStarzykawalerowie(1876)uznaniekrytykiorazpubliczno-
ścizawdzięczaływgłównejmierzeoryginalności,aktualnościporuszanych
tematów,silnemustypizowaniukreślonychpostaci,atakżemistrzowskiemu
kopiowaniurzeczywistości
26
.RecenzentNaszychnajserdeczniejszychdostrzegał
mocsatyrycznegospojrzeniaprezentowanąwkomediachAleksandraDuma-
sa(syna),określonąprzezniegomianem„realizmufrancuskiego”.Innąpo-
wagęprzypisywałkomediomSardou,któresłużyłyjedyniezabawieoraz
osiąganiuefektuscenicznego.Właśniepogońzaefektemczyteżoryginalno-
ściąpowodowała,żesztukiSardouzbiegiemlatcorazczęściejpostrzegane
byłyjakoschematyczne,naciągane,nieprawdopodobne,stającsięjedynie
zlepkiemudanychscenifigielkówtechnikiscenicznej
27
.Safanduły,których
premieraodbyłasięwTeatrzeWielkimw1870roku,zwracałyuwagęze
względuna„podniosłątendencję”,wyraziściepoprowadzonecharakteryoraz
doskonałośćrysunkucharakterologicznego.Jednakzdradzałyteżwadyty-
powedlawiększościkomediifrancuskichmiałydługąidośćrozwlekłąeks-
pozycję,przesadniezawiłąintrygę,wreszciezbytliczne„efekciarskiewstaw-
ki”,którymbrakowałodostatecznegousprawiedliwieniaprzyczynowo-
-skutkowego
28
.StarzykawalerowiezpremierąwTeatrzeRozmaitościw1876ro-
kubylikomediątrudnądoobronyzarównozewzględunaschematyzmpo-
staci,jakistosowanieprzezautorazbytutartychrozwiązańscenicznych.
Satyranafrancuskiemieszczaństwomogłasiępodobać,oilewpisywałasię
wpodobieństwodostosunków,atakżesytuacjirodzimych.Plagastarychka-
walerów,typowadlaspołeczeństwafrancuskiego,byłazjawiskiemobcymdla
polskiejpubliczności.ZtegoteżpowodusztukatraciławWarszawienaswo-
jejaktualnościiatrakcyjności
29
.Recenzenci„PrzegląduTygodniowego”mieli
świadomość,żenagminneumieszczaniekomediifrancuskichwrepertuarze
TeatrówWarszawskichniekażdemumusisiępodobać,aichrecenzowanienie
1111111
26
Por.wybranerecenzjeJ.Kotarbińskiego:Przeglądteatralny.RodzinaBenoitonW.Sardou,
„PrzeglądTygodniowy1867,nr42;Przeglądteatralny.NasinajserdeczniejsiW.Sardou,
„PrzeglądTygodniowy”1868,nr47-48;Przeglądteatralny.MotylinaW.Sardou,„Prze-
glądTygodniowy”1868,nr21;Przeglądteatralny.SafandułyW.Sardou,„PrzeglądTygo-
dniowy”1870,nr15.
27
Por.tenże,Przeglądteatralny.Nasinajserdeczniejsi…,nr47,s.425-426.
28
Por.tenże,Przeglądteatralny.Safanduły…,s.119-120.
29
Por.D.Zgliński,Przeglądteatralny.Starzykawalerowie…,s.200-201.
42