Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
I.Kant,Krytykapraktycznegorozumu
powiadającnastawianezarzuty,ugruntowałbyostateczniepodwalinypodprzyszły
systemmoralności.Wykładtaki,którybyłbyKrytyklpraktycznegorozumu,zamie-
rzałKantpoczątkowodołączyćdoopracowywanegojesienią1786rokudrugiego
wydaniaKrytykiczystegorozumu2.Świadczyotymnotatka,napisanazapewneprzez
samegoKanta,azamieszczonawnumerze276jenajskiejnAllg.LiteraturzeitungB
z21listopada1786roku,którapodajedowiadomości,żedrugiewydanieKrytyki
czystegorozumupozaKrytykączystegospekulatywnegorozumuzawieraćbędzie:
njeszczeKrytykęczystegopraktycznegorozumu,którazarównosłużyćmożetemu,
abyzasadęnaczelnąmoralnościzabezpieczyćprzedzarzutami,jakiejejbyłylub
wprzyszłościmogąbyćczynione,jakteżtemu,abyuzupełnićbadaniakrytyczne,
którepoprzedzaćmusząsystemfilozofiiczystegorozumuB.Leczpoparumiesią-
cachzaniechałKantmyślposzerzeniaobuKrytykwjednymdzieleipostanowił
wydaćoddzielnieKrytykępraktycznegorozumu,wyczerpującąpracę,wykazującąist-
nienieczystegopraktycznegorozumu,którystanowiomożliwościczynówmoral-
nychiprowadziwsferymyślne[inteligibilne-przypisredakcji],zamknięteprzed
rozumemteoretycznym;pracatamarównieżnaceluodparcieciężkichzarzutów
niekonsekwencji,któreczynionebyłyKantowizpowodutegorozszerzeniadzie-
dzinynaszegopoznania,rozszerzeniasprzecznegojakobyzrezultatamiKrytyki
czystegorozumu.WciągukilkumiesięcyKantposunąłsięwpracytakdaleko,że
już25czerwca1787r.wliściedoSchützapiszenastępującesłowa:nSwojąKry-
tykępraktycznegorozumutakdalecewykończyłem,żemyślęjąwprzyszłym
tygodniuposłaćdrukarzowidoHalleB.DrukKrytykipraktycznegorozumuukoń-
czonyzostałwgrudniu1787r.,anakarcietytułowejjakorokwydaniapodany
jestjużrok1788.
KrytykapraktycznegorozumuzaprzykłademKrytykiczystegorozumupodzielo-
najestnadwieczęści:zasadniczą,traktującąo:npierwiastkachczystegopraktycz-
negorozumuB,idodatkową,zajmującąsię:nnaukąometodzieczystegopraktycz-
negorozumuB.PierwszaczęśćrozpadasięnaAnalitykęiDialektykę-Analityka
podajezarysetykiogólnej,Dialektykastarasięzasadniczeideereligiiimetafizyki
(Bóg,nieśmiertelność,wolność)ugruntowaćnapodstawiemoralnej.Nauka
ometodziepodajekrótkizaryspedagogikimoralnej.
RozpatrzmyprzedewszystkimzasadniczecechyetykiKantawKrytyceprak-
tycznegorozumu.
II.
nZmienionametodatrybumyśleniaoprzedmiotachB,owonodkryciekoperni-
kańskieBjesttym,costanowinajbardziejoryginalnąmyślzarównoteoriipozna-
nia,jakteżietykiKanta.Metodatapoleganatym,żenieuważasięprzedmiotów
2[Najnowszepolskiewydanie:TłumaczenieiopracowanieRomanIngarden,WydawnictwoAN-
TYK,Kęty2001.Przywoływanefragmentypochodząztegowydania-przypisredakcji.]
