Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A4–OdDNAdobiałek
21
nowoutworzonezasadyRNAzgodnezniciąmatrycowąDNAiobejmuje12-17takich
zasad.Końcowyprodukttranskrypcjiodpowiadanietylkokodującemuobszarowi
DNA,lecztakżejegoobszaromkońcowym5’i3’
.Ueukariotówtranskryptpierwotny
mabudowęzłożoną,zawierabowiemzarównokodująceeksony,jakiniekodujące
introny(SekcjaA2).SpecyficznesekwencjewDNAsygnalizujązakończenietran-
skrypcji.
UeukariotówtrzyoddzielnepolimerazyRNAtranskrybująróżnezbiorygenów.Poli-
merazaRNAIItranskrybujegenykodującebiałkaorazgenyregulacyjnemikroRNA.
Większośćgenówkodującychstrukturękwaunukleinowegorybosomu,czylirybo-
somalnegoRNAtranskrybujepolimerazaRNAIII,agenykodującecząsteczkitRNA
biorąceudziałwtranslacjitranskrybujepolimerazaRNAI.
ObróbkaRNA
Ueukariotówpierwotnytranskrypt(pre-mRNA)utworzonynapodstawiegenów
kodującychbiałkajestdługiigłówniezłożonyzsekwencjizawierającychskopiowane
niekodująceintrony.Segmentytesąusuwanewprocesiezwanymskładaniem(ang.
splicing).UprokariotówmRNAniepodlegaobróbce,atranslacjazawartejwnim
informacjizaczynasięnawetprzedzakończeniemtranskrypcji.Genyprokariotów
zwykleniezawierająintronówiprocessplicinguniejestkonieczny.
Splicingodbywasięwjądrze.Intronytypu1zawierająmiejscaaktywnewRNA
iusuwająsię.Wprzypadkachintronówtypu2specyficznesekwencjenukleotydówna
ichkońcach5’i3’rozpoznawanesąprzezkompleksybiałkowemałychrybonukle-
oproteinjądrowych(snRNP)orazspecyficznecząsteczkiRNA.Połączeniepre-mRNA
isnRNPnazywanejestspliceomem,któregozadaniemjestzwinięciepre-mRNAdo
konformacji(postaci)odpowiedniejdosplicingu,poczymintronowesekwencjeRNA
sąwycinane,asąsiadująceznimisekwencjeeksonowescalane(Rys.2).snRNPwystę-
pującewtejsamejkomórcelubwróżnychkomórkachmogąsięróżnić,coumożliwia
regulacjęimodyfikacjęprzebiegusplicingu.Różnewzorcesplicingumożnazaob-
serwowaćdlatakiegosamegomRNAwróżnychtkankach,copozwalaorganizmowi
tworzyćwielewariantówbiałeknapodstawietegosamegoIgenu’
.Wzorceteulegają
częstopatologicznymzmianomwguzachnowotworowych(SekcjaF3).
Ueukariotówpre-mRNA,niezależnieodsplicingu,sąrównieżmodyfikowanewobsza-
rachkońcowych5’i3’
.Nkońcach5’występujemodyfikacjazwanaprzykrywaniem
czapeczki(ang.capping),polegającanadodawaniuzmodyfikowanegonukleotydu
7-metyloguanozyny.Nakońcach3’niemalwszystkichmRNAdodawanesądługie
ogonyadenin.DojrzałecząsteczkimRNAmogąbyćterazpoddaneprocesowitrans-
lacjiwrybosomachwcytoplazmiekomórki.
Translacja
Translacjaodbywasięwrybosomach.Kluczowąrolęwtymprocesiegrającząsteczki
RNAtransferowego(in.transportującego,przenoszącego,tRNA),dostarczające
