Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tadoprowadzonadoprzesadylojalnośćwcaleniezahamowała
prześladowań.Sergiuszowiudałosięjedynieczęściowoodtworzyć
centralnestrukturyCerkwi.Państwosowieckienatomiastnadalnie
dostrzegałoformalniejejistnieniaiwkażdejchwilimogłouznać
zanielegalnewszystkiediecezjeiparafie.Metropolitaniepowstrzymał
teżfaliaresztowańduchowieństwa,anawetwładzebezpieczeństwa
przygotowywałysiędoaresztowaniaSergiuszapodzarzutem
rzekomegoszpiegostwa41.
Wzwiązkuzugodowąpostawąmetropolitymoskiewskiegooraz
faktycznymbrakiemprzyzwoleniawładzkomunistycznych
nadziałalnośćCerkwipojawiłosięzjawiskokatakumbowego
prawosławia.Rozwijałosięonopierwotniepodwodząmetropolity
leningradzkiegoJosifa(Iwana)Pietrowycha(1872–1937),który
odmówiłuznaniadeklaracjilojalnościSergiusza.Zaswojądziałalność
Josifzostałprzezwładzebolszewickienajpierwzesłany
doKazachstanu,anastępniew1937rokuaresztowany
irozstrzelany42.WCerkwikatakumbowejbyłaprowadzona
katechizacja,zakazanaizaniechanawramachjawnejdziałalności
cerkiewnej,udzielanebyłyteżświęcenia.Powstawałytakżetajne
wspólnotymniszeoraztajneseminariaduchowne.Ruchtenprzetrwał
miejscamidokońcaZSRS,częściowowypaczyłsięjednak
iprzekształciłwrozmaitesekty43.Znacznaczęśćkatakumbowych
duchownychujawniłasięwlatachczterdziestychXXwieku,
wkonsekwencjiugodyzawartejprzezCerkiewzeStalinem,doktórej
doszłopoagresjiNiemiecnaZwiązekSowiecki44.
OdpoczątkulattrzydziestychXXwiekudo1941rokutrwała
kolejnafalaprześladowańantycerkiewnych,któraniemalunicestwiła
hierarchięprawosławnąwRosji.Zamordowanowówczas650
biskupów–niezależnieodichoficjalnegostosunkudowładz
sowieckich:zginęłobowiem280hierarchówpodległychpatriarchatowi
moskiewskiemui370schizmatyckichorazok.85%wszystkich
duchownych.PodkoniectegookresunatereniecałegoZwiązku
Sowieckiegonawolnościprzebywałozaledwieczterech
prawosławnychbiskupów,aczynnychbyłojedynieok.100parafii.
Wszystkieistniejąceparafiebyłyzaśściślekontrolowaneprzez
NKWD45.
JednocześniewszystkiewyznaniachrześcijańskiewZwiązku
Sowieckimpodlegałybrutalnemunaciskowipolitykipropagandowej,
realizowanejprzezcałyaparatadministracyjnyipartyjny
komunistycznegopaństwa.Władzezintensyfikowałypresjęedukacyjną
