Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Globalnyprocesstarzeniasięludnościwperspektywiespołeczno-demograficznej
rodzinyorazzwiązanezcorazpowszechniejszymidalekimimigracjamiosób
wwiekuprodukcyjnym,znaczącoograniczająmożliwościosóbstarszychdo
odgrywaniaprzypisywanychimwprzeszłościról.WolfgangReinhardtwierdzi
nawet,żeprzedstawicielepokoleniawyżupowojennego,którzyzyskująobecnie
statusseniora,doświadczajątzw.starościdrugiegorodzaju.Polegaonanako-
niecznościdokonaniawyboruizdefiniowanianowychrólspołecznych,które
będąwpisywałysięwbieżącerealiaspołeczne.Dotychczasobowiązującewzorce
przestałybowiemodzwierciedlaćmożliwościioczekiwanianietylkostarze-
jącychsięosób,alerównieższerszegospołeczeństwa.Pierwszyrazwhistorii
populacjekrajówrozwiniętychirozwijającychsięstająprzedkoniecznością
zagospodarowaniaczasuipotencjałurosnącejliczbyosóbstarszych,które
zewzględunazmianyniemogępełnićrólspołecznychdotychczasdlanich
przewidzianych(Reinhard,2009).Dlaobydwustron-seniorówiresztyspo-
łeczeństwa-stanowitoistotneutrudnieniewprocesiespołecznegostawania
sięczłonkiemkategoriistarychludzi(Taranowicz,2014:20).
Wrazzwydłużającymsięcyklemżycia,awtymszczególniejegoostatnią
fazą(starością),zdaliśmysobiesprawę,żerodzajeipoziomaktywnościludzi
starszychzmieniająsięwmiaręprocesustarzenia.Warunkująjązarównoczynniki
wewnętrzne,takiejakpłeć,posiadanewykształcenie,stanzdrowia,ukształtowane
nawykispędzaniaczasuwolnego,dotychczasowedoświadczeniażyciowe,jakize-
wnętrzne,wynikającezsytuacjiżyciowej,poziomuzamożności,dostępnejoferty
zagospodarowaniaczasuwolnego,poczuciabezpieczeństwapublicznego,występują-
cychbarierarchitektonicznychorazwynikającychzpostępucywilizacyjnego,rozwo-
jutechnologiiinformacyjno-komunikacyjnych(Zrałek,2014b:34).Wtensposób
uwidaczniasięniemalnieograniczonykonglomeratelementówstanowiących
istotnedeterminantypostawirólspołecznychseniorów,którzywzależności
oduwarunkowańosobistychispołecznychpodejmująróżnetypyaktywności
(Iwański,2017).
Wperspektywiebadaczyreprezentującychnaukispołeczne(Szukalski,
2014b;Dannefer,Settersten,2011)współczesnymodelprzebiegużyciamoże
byćbudowanyzgodniezodwołaniamidoprocesualnościidentyfikowanejwna-
ukachspołecznychzprzejściemodanalizstatycznychdodynamicznych,co
służyćmiałoodtwarzaniuobserwowanychprocesówspołecznych,zrozumie-
niuichkontekstu,wewnętrznejdynamikiiwspółzależności.Mamytutajdo
czynieniazdwomaparadygmatami-personologicznymiinstytucjonalnym,któ-
rychzałożeniaczęstosąłączone,poszerzającpolemożliwejanalizy.Pierwszy
40
