Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
funkcjonowaniainstytucjispołecznych,umacnianiaprzezniewskazanychstanów
rzeczy,aletakżepotencjałówemancypacyjnych,transformacyjnych,któremogąbyć
uruchomionepoprzezwykorzystanieichstruktur(HOWARTH,2004,s.356-357).
Konsekwencjąskonstruowaniaokreślonegorodzajuwiedzyjestpoznanie
irozumienierzeczywistościspołecznej.Jednocześnie,jakprzedstawionowewcześ-
niejszychfragmentachniniejszegoopracowania,wiedzamożebyćkonstruowa-
naodpowiedniodoprzesłanekempirycznych,naukowych,jakrównieżmożebyć
konstruowananabaziematrycocharakterzeideologicznymbądźdogmatycznym.
Przyjmującrozumienieideologii,traktującąjąjakosysteminterpretacjimających
naceluuzasadnieniewładzy(wtymwładzyopresyjnej),możnaodnieśćsiędomyśli
filozoficznejKarolaMarksaitezyoświadomościfałszywejbędącejpochodnązinter-
nalizowaniaprzezjednostkępodporządkowanąowychideologicznychprzekonań.
WujęciuNormanaFairclough)aefektywnośćdziałańoporowych,traktowanychjako
środekwprowadzeniazmianyspołecznej,zależyodwypracowaniaprzezpodmiot
krytycznejświadomościspołecznejpozwalającejnazidentyfikowanieprzestrzeni
dominacji(FAiRCLOUGH,1989,s.4).WedługLeonaFestingerakategoriapoznania
oznaczawiedzę,przekonaniaorazpoglądynatematotoczenialubwłasnejtożsa-
mości(FESTiNGER,2007,s.20).Zpunktuwidzeniahermeneutykirozumieniejest
warunkiemdziałaniaczłowiekawprzestrzenidoświadczeniacodziennego.Wuję-
ciuZdzisławaKrasnodębskiegorozumienieoznacza,żepodmiotjestzdolnydobez-
pośredniegopoznaniasiebienadrodzeintrospekcji,postrzeżeniawewnętrznego.
Wtakiejsytuacjiuzyskujedostępdowiedzynatematstanów,doktórychinninie
majądostępu.Jednocześniejednakjestzdolnydopoznaniaobiektówzewnętrznych
wobecniego,wtedyteżuzyskujedostępdorzeczyobiektywnych,wyabstrahowa-
nychznłupinywtórnychjakości,będących[ł]tylkowartościującymiprojektami
świadomości”(KRASNOdęBSki,1986,s.7).Rozumieniedanegodziałaniazawsze
wiążesięzkoniecznościąrozpoznaniaświata(społecznegokontekstu),wktórym
podejmowanyaktmamiejsce,stanowionnkorelatmożliwychintencjonalnych
odniesień”(KRASNOdęBSki,1986,s.7)tegożdziałania.Tymsamymrozumienie
określasposóbdoświadczeniadanejrzeczywistościspołecznej,świata.Rozumienie,
nadawaniesensukontekstowispołecznemujestwarunkiemuzyskaniadoświadcze-
nia,umożliwiaje(KRASNOdęBSki,1986,s.7-10),zaśrozumienieobiektówokreśla
zachowaniesiępodmiotuwobecnich(KRASNOdęBSki,1986,s.189).Biorącpod
uwagęintencjonalnycharakterdziałań,klasyksocjologii-FlorianZnaniecki-
zalecauwzględnianiewrealizowanychwramachnaukspołecznycheksploracjach
perspektywywspółczynnikahumanistycznego,czylizogniskowanejnapostrzega-
niudanegowycinkarzeczywistościirozumieniagoprzezpodmiot(ZNANiECki,
1988,s.322).
Egzystencjazawierawsobieaspektetyczny,etycepodporządkowanajestrelacja
byciazinnymi.JakwskazujeMartinHeidegger,byciewświeciewskazujezawsze
nafaktbyciazinnymi,efektemtegojestkategoriawspółegzystencji,wktórejpoja-
wiasiędoświadczenieświatawspólnego.Byciezinnyminieoznaczajedyniefaktu
31
