Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
zaskarżaniaorzeczeń,niezależnieodtego,czywytoczyłpowództwoiczychciały
tegostrony.
Dotkliwycioszadanotakżekontradyktoryjnościprzezustanowieniezasady
prawdyobiektywnej.właśniezasadęwyróżnianojakonadrzędną,przenika-
jącąwszystkienormyiinstytucjeprawaprocesowego.Wieleprzepisówkodeksu
dostosowanodojejwymagań,asądobciążonoobowiązkaminiespotykanymi
wżadnyminnymmodeluprocesucywilnego.Dowypaczeniaprocesuprzy-
czyniłasiętakżezasadaochronywłasnościspołecznej,kryjącasięzadogmatem
prawdyobiektywnejiosadzonamocnonafundamentachustrojusocjalistycznego
(art.8i48KonstytucjiPRL);przezwyraźnefaworyzowaniejednostekgospodarki
uspołecznionejdoprowadziłam.in.dozachwianianienaruszalnejzasadyrówno-
uprawnieniastron.
Reformaprawaprocesowegocywilnegodokonanawlatach50.niezakończyła
dziełaprzebudowy.Kilkaistotnychzmianwniosłajeszczeustawaz1962r.
4
,alebył
tojużtylkokrokdouchwalenianowegokodeksupostępowaniacywilnego,który
stanowiłzwieńczenieipodsumowaniedotychczasowychdokonań.
IV.
Kodekspostępowaniacywilnegozdnia17czerwca1964r.
5
,obowiązującydo
dzisiaj,byłproduktemkonkretnejepoki,więcprzyjętewnimrozwiązanianie
mogądziwićanizaskakiwać,zwłaszczażezwiązkimiędzykształtemprocesu
austrojempaństwanaturalneioczywiste.Wszystkiezasadyorazinnowacje
zaszczepionedopolskiegopostępowaniacywilnegowlatach50.zostałyuwzględ-
nione,wwieluwypadkachwrozwiniętejiusystematyzowanejformie,winnych
jednakzłagodzonelubstępione.Szczególniewidocznebyłozawłaszczeniepola
aktywnościstronprzezograniczenieichinicjatywyisamostanowieniaowłasnych
interesach.Obciążającsądobowiązkami,którymniebyłwstaniepodołać,stwa-
rzanoiluzję,żejedynadrogadojściadosprawiedliwościwiedzieprzezprawdę,
którajestobiektywnaipoznawalna,ajedynymstrażnikiemnatejdrodzejestpań-
stwo,sąd.
T
akczyinaczej,nowykodeksosadzonynaszkieleciekodeksuz1930r.iwzo-
rowanynajegozałożeniachprezentowałwysokipoziomlegislacyjnyinorma-
tywny;byłowocemwielulatpracywybitnychspecjalistówzdziedzinyprawa
postępowaniacywilnego
6
,anastępnielicznych,zazwyczajpozytywnych,tes-
tówpodejmowanychwcodziennejpraktycesądowej.Byłdziełemintegralnym
ispójnym,dobrzeznoszącymtradycyjnezabiegiwykładni,podatnymnazmiany
igotowymdowzięcianaswebarkinowychprawnychipozaprawnychzja-
wiskwspółczesności.
Oczywiście,lata1989i1990postanowieniaOkrągłegoStołuorazradykalne
przekształceniewizjiustrojupaństwaisądóworazpojmowaniafunkcjiprocesu
przyniosłyprzełomiwymusiływielezmian.Byłyonejednakpodejmowane
4
Ustawazdnia15lutego1962r.ozmianieprzepisówpostępowaniawsprawachcywilnych(Dz.U.
Nr10,poz.46).
5
Ustawazdnia17listopada1964r.Kodekspostępowaniacywilnego(Dz.U.Nr43,poz.296).
6
Publicznieogłoszonotrzyprojektynowegokodeksupostępowaniacywilnegoz1955,1960i1964r.
29