Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jedyniewtedy,gdyinstytucjekredytowewprowadziłyjeumiejętnie
wżycie.Dlategonienależyignorowaćznaczeniabankówwprocesie
niszczeniapodstawegzystencjiŻydów,tymbardziejżeinstytucje
teprowadziłyintratneinteresywczasieiwmiejscu,którecechował
terrororazmasowezbrodnienaniewyobrażalnąskalę.
WykluczenieŻydówzżyciagospodarczegoprzyniosłokorzyścinie
tylkozakładompaństwowym,leczprzedewszystkimnowopowstałym
firmomniemieckimipolskim,gdyżniemusiałysięjużobawiać
konkurencji.
Tenstanrzeczyzapewniłwieluprzedsiębiorstwomdodatkowych
klientówitonawetwwarunkachwojennych.Bankirównież
odnotowywałyzyski,choćmożeniebyłytozyskikrociowe.Abstrahując
oddziałalnościomawianegowcześniejUrzęduPowierniczego,warto
zauważyć,żewszystkieinstytucjekredytoweczerpałydochody
zwyzyskupolskiegospołeczeństwa.Wliteraturzeprzedmiotumożna
znaleźćliczneprzykładyfirm,któreprzejawiałynadzwyczajne
posłuszeństwoorazwykazywałyzastraszającągorliwość,jeżelichodzi
oudziałwrealizowaniu,anawetoantycypacjęcelów,jakiestawiali
sobietwórcyniemieckiejpolitykiokupacyjnejwGG.Zarazemjednak
badaczombrakujemateriałuźródłowego,którybyzezwoliłchoćby
wjednym,symbolicznymprzypadkunapokazaniedecyzji
prowadzącychdopowstrzymaniajawnieniemoralnych,
nieprawomocnychizbrodniczychdziałań.
1Odsyłamdotakichpublikacji,jak:MaxWeber,Gospodarkaispołeczeństwo.Zarys
socjologiirozumiejącej,tłum.DorotaLachowska,Warszawa2002;GeorgSimmel,Filozofia
pieniądza,tłum.AndrzejPrzyłębski,Warszawa2012;NiklasLuhmann,DieWirtschaftder
Gesellschaft,FrankfurtamMain1988.
2MartinDean,RobbingtheJews:TheConfiscationofJewishPropertyintheHolocaust,
1933-1945,Cambridge2008,s.25.
3Por.ChristophKreutzmüller,IngoLoose,BennoNietzel,Nazipersecutionandstrategiesfor
survival.JewishbusinessesinBerlin,FrankfurtamMain,andBreslau,1933-1942,„Yad
VashemStudies”2011,t.39,nr1,s.31-70.
4Por.SimoneLadwig-Winters,ErnstFraenkel.EinpolitischesLeben,FrankfurtamMain-
NewYork2009.
5MichaelAlberti,DieVerfolgungundVernichtungderJudenimReichsgauWartheland