Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stopada1943roku,kiedywrazzżonązostałaresztowanyprzezgestapo.
StanisławKętrzyńskizostałwtedyskazanynaśmierć.Przedwykonaniem
wyrokuuchroniłygojedyniegwałtowneinterwencjewysokopostawio-
nychosóbzarównozPolski,jakizWłochorazWęgier.Wwiekusześć-
dziesięciusiedmiulatProfesortrafiłnajpierwdoPawiaka,anastępniepo
krótkimpobyciewKrakowiezostałwywiezionydoOświęcimia(żonę
zabranodoRavensbrück).Zjegowłasnychnotatekdowiadujemysię,iż
wtymczasie,dzieląccelęszpitalnązesłynnymKsawerymDunikowskim,
prowadziłwykładydlawspółwięźniówdotyczącepoczątkówistnienia
państwapolskiego.Niezwykłyhartduchaobjawiasięchoćbywjednej
znotatek,wktórejczytamy:„(…)powtarzałemzresztąwielokrotnie,że
naturalnąśmierciąnieumręnazłośćNiemcomigestapo.Umręnaswo-
bodzie,jakowolnyczłowiek”
11
.
Przeżyłobózizarazpowojnierozpocząłaktywnąpracęnaukową.Naj-
pierwwKrakowie,gdzieprowadziłzajęcianaUniwersytecieJagiellońskim,
skądjednakszybkoprzeniósłsięwrazzżonądoWarszawy.Tutajwłączył
sięaktywniewodradzanieżycianaukowego,pomagającprzyprowadzeniu
przewodówhabilitacyjnychswychdawnychucznióworazpodejmującpo-
nowniebadanianaddziejamiPolskiXiXIwieku.Cociekawe,powojnie
zcałegodorobkuokresuokupacjizachowałsięjedyniemaszynopisnowej
redakcjiKazimierzaOdnowiciela.Brakowałomujedyniekilkupierwszych
stronorazkorektyautorskiej.Pracętę,wzbogaconąelementamipoprawek
StanisławaKętrzyńskiegozlat1945–1946wydałAleksanderGieysztorwraz
zinnymirozprawamitegożhistoryka
12
.Wartopodkreślić,żetabiografia
KazimierzaOdnowicielaróżnisięznacznieodswegopierwowzoruz1899
roku,gdyżzostaławwielufragmentachrozbudowanaiposzerzonaowy-
danąwkolejnychlatachliteraturęprzedmiotu
13
.
WpołowielatczterdziestychProfesorznaczniepodupadłnazdro-
wiu,apodjętywyjazdleczniczydoSzwajcariinieprzyniósłoczekiwanych
11
Cyt.zaA.Gieysztor,StanisławKętrzyński,s.226.
12
A.Gieysztor,Posłowie,s.707–708i711.
13
S.Kętrzyński,KazimierzOdnowiciel1034–1058,[w:]tegoż,PolskaX–XIwieku,
oprac.A.Gieysztor,Warszawa1961,s.353–592.
11
