Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Teoretyczneaspektykapitałuludzkiego
badaczypodjąłpróbęoszacowaniawartościkapitałuludzkiegowcałymspołeczeń-
stwie[Domański,1993,s.31;Kiker,1966].
Kolejnymekonomistązwracającymuwagęnaproblem„jakości”człowiekawpro-
cesiepracybyłAdamSmith,któryswojerozważaniaprzedstawiłwfundamental-
nymdzieleBadanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,opublikowanym
w1776roku.Mimożejegopracaobejmowałaszerokiespektrumproblematykieko-
nomicznej,odteoriipodziałupracy,teoriiwartościikosztówprodukcjipocząwszy,
poprzezustalaniecenipłac,słynną„niewidzialnąrękęrynku”,teorięinwestycji,ana
systemiepodatkowymidługupublicznymskończywszy,toproblematyka,dziśokreś-
lanamianemkapitałuludzkiego,występujewkilkumiejscachwymienionegodzieła.
Możnazatemmówićozalążkachideiomawianegokapitału,któradopierozaokoło
200latprzekształciłasięwdojrzałąteoriękapitałuludzkiego.
Zajmującsięproblematykąkapitałutrwałego,A.Smithwyróżniłczterypozycje
wchodzącewjegoskład.Sąto:(1)maszynyinarzędziaprodukcji,(2)budynkiocha-
rakterzeużytkowym,(3)nakładynapodniesieniegospodarkirolnejoraz(4)poży-
teczneumiejętnościnabyteprzezczłonkówspołeczeństwa[Domański,1993,s.33].
Szczególnąuwagęnależyzwrócićnaczwartąpozycję.Umiejętnościte,jakzauważa
A.Smith,sąnabywanewprocesiekształcenia,naukiczyterminowaniawjakimśza-
wodzieizawszetowarzysząimpewnewydatki.Stądmożnajetraktowaćjakowytwo-
rzoneśrodkiprodukcjiizaliczaćdokapitałutrwałego[Kiker,1966].
Autorwspomnianegodziełazwróciłuwagęnawykształceniepracowników,po-
święcającmurozdziałdotyczącystrukturyizróżnicowaniapłac.Przyczyntegozróż-
nicowaniaupatrujeonw:
1)zaletachróżnegorodzajuzajęć,
2)kosztachzdobyciaumiejętnościichwykonywania,
3)stopniuregularnościzatrudnienia,
4)obowiązkachiodpowiedzialnościachnałożonychnazatrudnionych,
5)prawdopodobieństwieuzyskaniaspodziewanegodochodu[Blaug,2000,s.66].
Drugazwymienionychwyżejprzyczyn,powodującazróżnicowaniepłac,mawe-
długA.Smithacharakterinwestycyjny.Takbowiemwypowiadasięonichwjednym
zfragmentówswojegodzieła:„Należyoczekiwać,żepraca,którą[wykształconyczło-
wiek]wykonywaćsięuczy,zwrócimuopróczzwykłejpłacyzazwykłąpracętakże
wszystkiewydatkiwyłożonenawykształceniewrazzezwykłymiconajmniejzyskami
odrówniewielkiegokapitału”[Blaug,2000,s.66].Idąctymtokiemrozumowania,
możemywywnioskować,iżosobawykształcona,ponoszącawzwiązkuzeswojąedu-
kacjąpewnekoszty,powinnawprzyszłościotrzymywaćzaswojąpracęwynagrodzenie
wyższeniżosobabezwykształcenia.Taróżnicawzarobkachbyłabyswoistymzyskiem
zinwestycji.TostwierdzenieA.Smithadopieropobliskodwóchwiekachdoczekało
sięrozwinięcianagruncieteoretycznymiweryfikacjiempirycznejwwielubadaniach
dotyczącychekonomikikształcenia.
RównieżJeanBabtisteSayorazFriedrichListwswoichrozważaniachpodnosili
kwestięwiedzyiumiejętnościnagromadzonychwczłowiekuiichwpływunafunk-
cjonowaniegospodarki.Wedługpierwszegoznichźródłemrozwojugospodarczego,
