Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Kapitałkulturowy
wdużymstopniuograniczonezostałodokategoriiludzizwyższymwy-
kształceniem.Wmojejpracyprzedstawionazostaniepropozycjarozsze-
rzeniasposobuinterpretacjirolikapitałukulturowego,wszczególności
poprzezpowiązaniegozkategoriąinteligencjiorazpokrewnychjejgrup
itożsamościspołecznych.Przeanalizowanyzostaniewięcproblemrepro-
dukcjiwarstwyinteligenckiejnapoziomieszkoływyższejorazrolikapitału
kulturowegojakowymiaruwładzysymbolicznejinteligencji.Mamytuna
myślizarównoobiektywny,jakisubiektywnyaspektproblemu.Wpierw-
szymrozumieniupracaobejmiepróbęporównaniaznaczeniakapitału
kulturowegojakoczynnikawarunkującegodostępdostudiówwyższych,
przynależnościdowarstwyinteligenckiejorazwyższejpozycjispołecznej
wobukrajach.Wdrugimaspekcieprzedstawioneanalizyoceniąsubiek-
tywneprzekonaniacodorolikapitałukulturowegowewspółczesnejPolsce
iRosji,awszczególnościjegorelatywnejpozycjiwstosunkudokapitału
ekonomicznegooraz,wmniejszymstopniu,społecznego.Podjętazostanie
takżepróbaopisu,wkategoriachteoriikapitałukulturowego,debatyna
temattożsamościinteligenckiejjakozasobusymbolicznegoijejewolucji,
zwłaszczawmłodympokoleniupolskiejirosyjskiejinteligencji,orazjej
związkówzopcjamipolitycznymi.Pracatapokażetakże,jakpodziałyna
polskiejirosyjskiejscenachpolitycznych,głównierozłamywobozielibe-
ralnym,mogąbyćinterpretowanewkategoriachtrzechtypówkapitału
wyróżnionychprzezBourdieu.
Teoriakapitałukulturowego,koncepcjareprodukcjiiinnepokrewne
ideewypracowaneprzezsłynnegofrancuskiegosocjologaPierre’aBour-
dieuuważaneprzezniektórychbadaczyzanarzędziamałooryginalne
iniewielewnoszącedowspółczesnejdyskusjinadproblemamispo-
łecznyminaszejczęściEuropy,aszczególniePolski.Wspominasię
m.in.,żepodstawowekoncepcjeBourdieupowstałyjużjakiśczas
temu,wlatach70.i80.XXw.,awiedzaonichdoPolskidociera-
łajużoddawnaibyławcorazwiększymstopniupoddawanakrytycz-
nejanalizie1.Materiałempiryczny,doktóregoodnosiłsięBourdieu,jest
wdużymstopniuhistoryczny,boanalizowałongłówniestrukturyspołeczne
Francjilat60.i70.ubiegłegostulecia.Tymostatnimargumentemmożna
jednakpoprzećtezęokoniecznościpowrotudoteoriiBourdieu,którawy-
magaponownejkonfrontacjiznowąrzeczywistościąspołecznąXXIw.Tym
bardziejnieulegawątpliwości,żewyzwaniemteoretycznymiempirycznym
pozostajereinterpretacjajegokoncepcjipoprzezpoddaniejejweryfikacji
wkontekściespołeczeństwkrajówEuropyŚrodkowejiWschodniej.Mamy
jużbowiemdoczynieniazpierwszymipróbamibadawczymi,którejeszcze
niezwróciły,jaksięwydaje,należytejuwagipolskiegośrodowiskanauko-
wego.Niestałysięoneprzedmiotemszerszejdyskusji,analizującejich
1
Np.licznepublikacjeAntoninyKłoskowskiej(1981i1998),praceMałgorza-
tyJacyno(np.1993i1997)orazAnnySawisz(1978).Możnajednakzwrócićuwagę,że
większośćwspomnianychtupublikacjiskupiałasięnamniejlubbardziejkrytycz-
nymomówieniukoncepcjiBourdieu,niepodejmującpróbweryfikacjijegoteziaparatu-
rypojęciowejwkontekściePolskiczyinnychkrajówEuropyŚrodkowejiWschodniej.