Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.PoczątkiMoskorzewskich
Kętrzyńskimprzyjętowhistoriografii,żeDługosznajpewniejpomyliłJanusza,
wojewodękrakowskiego,zJanuszem,wojewodąsandomierskim,tyleżezlat
1271-1279WładysławSemkowicznatomiastpodałwwątpliwośćwogóle
kwestięwysłaniaposelstwanaWęgryirelacjęKromera22.Zopiniątąpróbo-
wałsięrozprawićLechLechowski,jednakżejegoargumentacjasprowadiła
siędozbudowaniahipotezy,podługktórejinformacjaoposelstwieJanusza
zMoskorzewastaćmiaławkodeksie,zktóregokorzystaliDługosziPaprocki,
aktóryniezachowałsiędonaszychczasów.Źródłemtymwedługautora
mógłbyćznajdującysięw1569rokuwArchiwumKoronnymnaWawelu
zaginionykodeksKronikiWielkopolskiej
23
.Należyjednakstwierdić,żetego
typuniepoparteżadnymiźródłamidywagacjeniemająnajmniejszegosensu
wbadaniachhistorycznych.Dopókiniedysponujemyźródłowympotwier-
deniemistnieniaJanuszazMoskorzewa(aobecnieniedysponujemy),nie
masensusnućdalekoidącychinieznajdującychpoparciawźródłachhipotez
iprzypuszczeńorazzastanawiaćsię,comogłobyćnapisanew-byćmoże
istniejącymlubzaginionym-kodeksie.
ZasadniczocaławymienionaprzezPaprockiegogrupapierwszychPilawi-
tówniezostałapotwierdonawźródłach.Próbyichodnalezieniapodjąłsię
Lechowski.ŻyrosławutożsamionyzostałprzezniegozŻyrem,opiekunem
LeszkaBiałego.Tyletylko,żeówŻyropochodiłraczejzroduPowałówlub
Gryfitówiwdodatkumiałumrzeć,niepozostawiającmęskiegopotomka24.
RównieżztymtwierdeniempróbowałporadićsobieLechowski.Przepro-
wadiłzawiłąanalizę,chcącdowieść,żeŻyromiałsynaOltonaorazcórkę,
którejsynembyłniejakiSambor.Autortakkończy:D[…]osadenielegendy
herbowejwmiejscuiczasieorazidentycznośćrzadkiegoimieniajejboha-
terazudokumentowanymprzekształceniemimieniapostacihistorycznejnie
pozostawiająwątpliwości,żelegendarnyZyrosław-Żyrosławtowojewoda
mazowieckiZyro.AleksanderznajdujeodpowiednikawhistorycznymOl-
tonie.Rok1206nadwizerunkiemAleksandrawGnieźdieCnotymożebyć
datąjakiegośzapomnianegowydarzeniazwiązanegozfunkcjąnamiestniczą
Oltona.Niewiadomo,zczymwiążesięrok1129nadwizerunkiemZyrosława,
22
A.Semkowicz:KrytycznyrozbiórDiejówPolskiJanaDługoszador.1384.Kra-
ków1887,s.237;W.Semkowicz(Władcypolscynatleporównawczemsłowiańskiem.
KH1908,T.22,s.601-602)wyprowadałPilawitówzeŚląska;zob.teżM.Wolski:
PotoccyherbuPilawa…,s.70.
23L.Lechowski:HerbPilawa…,s.7-8
24A.Małecki:Studiaheraldyczne.T.1Lwów1890,s.269;L.Lechowski:Herb
Pilawa…,s.1
31
